Architektura, Budownictwo

Le Corbusier, Norman Foster, Tony Blair, Adolf Hitler, Albert Speer, Józef Stalin, Mao Zedong, Richard Rogers, Zaha Hadid, Bill Clinton, Oscar Niemeyerm Saddam Huajn, Gordon Bunshaft, Lyndon B. Johnson, Nelson Rockefeller, Miec van der Rohe, Borys Jofan, Daniel Liebskind, Eli Broad, Francois Mitterand, Mies van der Rohe, I. M. Pei, Mnoru Yamasaki...

... lista ofiar "kompleks gmachu" na nich się nie kończy. Architekci, dyktatorzy, urbaniści, milionerzy, burmistrzowie, ministrowie, kolekcjonerzy sztuki, duchowni - w niebezpieczeństwie jest każdy, kto buduje. Nieuleczalne schorzenie każe im zostawić po sobie jak najtrwalszy, jak najbardziej efektowny znak, zapewnić sobie podziw i nieśmiertelność.

Deyan Sudjic odsłania namiętności i ambicje stojące za najbardziej ekstrawaganckimi projektami ostatniego stulecia - od kościo9łó po wieżowce, od ekscentrycznych willi po całe stolice.

"W budowaniu przejawia się egotyzm jednostki w najczystszej postaci - to właśnie kompleks gmachu"

Przewodnik architektoniczny przygotowany przez litewskich ekspertów to pierwsza tak szeroka prezentacja dorobku architektonicznego Kowna. Po zajęciu Wilna przez Polskę w 1920 roku to prowincjonalne miasteczko musiało niemal z dnia na dzień przyjąć rolę tymczasowej stolicy Litwy. Poza granicami średniowiecznej starówki powstały dziesiątki gmachów publicznych, setki kamienic i tysiące domów, projektowanych przez litewskich architektów wykształconych na uczelniach całej Europy. Kowno stało się miejscem ekspresji ambicji niepodległej Litwy, a dziś jest skarbcem modernistycznej architektury w wielu jej odcieniach.

Polskie wydanie książki zostało przygotowane w ślad za litewskim, niemieckim i angielskim. Z 242 obiektów zaprezentowanych w przewodniku ponad połowa pochodzi z okresu międzywojennej stołeczności, a reszta powstała w czasach powojennych - pod władzą radziecką (socrealizm, późny modernizm) lub we współczesnej Republice Litewskiej (postmodernizm).

Większość polskich turystów szuka w Wilnie głównie śladów przedrozbiorowej historii – odwiedza wzgórze zamkowe, katedrę, barokowe kościoły. Ale spacer po tym mieście może być też skróconym kursem historii architektury ostatniego stulecia. W stolicy Litwy można znaleźć willę w stylu zakopiańskim i socrealistyczne lotnisko, muzeum projektu Libeskinda i osiedle wyróżnione Nagrodą Leninowską, gmachy banków z czasów II RP, współczesne korporacyjne wieżowce i wiele, wiele więcej.

Polskie wydanie książki zostało przygotowane w ślad za litewskim, niemieckim i angielskim, na podstawie trzeciego wydania oryginalnego (2016), z aktualizacjami i uzupełnieniami uzgodnionymi z wydawcami i redaktorami oryginału. Zespół wybitnych litewskich ekspertów wybrał 246 miejsc – pojedynczych budynków i zespołów przestrzennych, które pokazują bogactwo architektury miasta i opowiadają jego złożoną historię.

PRA. Ilustrowany atlas architektury Pragi obejmuje obszar zagospodarowany najwcześniej po prawej stronie Wisły, czyli historyczną Pragę w granicach zamkniętych obwodnicą kolejową oraz leżący poza nią teren Kamionka.
Przedstawia 60 budynków, założeń i detali architektonicznych, pomników i rzeźb znajdujących się na tym terenie. Każdemu obiektowi towarzyszy syntetyczna ilustracja i krótki opis w języku polskim i angielskim. Prezentacje architektury poprzedzone są dwujęzycznym wstępem z zarysem historii dzielnicy.
Pomysł, projekt i skład Magdalena Piwowar, wybór i tekst Maciej Czeredys, Ewa Ziajkowska, rysunki Maciej Drążkiewicz, Mateusz Gryzło, Peter Łyczkowski, mapa Ryszard Piwowar, redakcja Jolanta Pieńkos, konsultacja merytoryczna Leszek Piskowski, korekta Urszula Drabińska, tłumaczenie Zofia Sochańska, Bartek Kumor, redaktorka prowadząca Agnieszka Rasmus-Zgorzelska.

Mając w planach odwiedzić Warszawę i zapoznać się z jej niezwykłymi miejscami i obiektami warto skorzystać z pomocy. Najlepiej, jeśli są to atlasy zawierające piękne fotografie i cenne informacje. Do ich grona z pewnością zaliczyć należy "SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy".

Jest ON drugim uzupełnionym i rozszerzonym wydaniem - pierwsze ukazało się w 2012 r. Stanowi doskonały przegląd wybranych obiektów Saskiej Kępy. Ta fascynująca i modernistyczna dzielnica Warszawy jest unikatowa z jednego ważnego względu. To tutaj kilka pokoleń wybitnych projektantów, rzeźbiarzy, architektów i urbanistów pozostawiło po sobie wyjątkowe dziedzictwo, które obecnie stanowi nieodłączną część Saskiej Kępy.

W atlasie znajdują się opisy i zdjęcia 50 miejsc - należą do nich budynki, rzeźby i dekoracyjne detale powstałe w latach 1926-1939 oraz specjalnie wyselekcjonowane z okresu powojennego, jak i współczesnego. Wszystkie są przedstawione na fotografiach i opatrzone krótkimi, lecz treściwymi informacjami w dwóch językach: polskim i angielskim. Dodatkowo poprzedzone są one notką historyczną. Dzięki temu powstał obraz architektury, który pozwala zrozumieć wizje twórców i założenia przestrzenne projektów.

Obiekty ukazane są jako monochromatyczne bryły, czyli w taki sposób jakby znajdowały się na desce architekta. Chociaż lepiej pasuje w tym miejscu inne stwierdzenie - na ekranie komputera, ponieważ to nim posługiwaliby się dawni twórcy i tego też narzędzia do pracy używają współcześni.

"SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy" jest częścią dwujęzycznej serii, w której skład wchodzą również atlasy innych dzielnic Warszawy. Ich publikacją zajęło się wydawnictwo Centrum Architektury.

Zjazd CIAM IV odbył się na statku Patris II płynącym z Marsylii do Aten oraz w samych Atenach latem 1933 roku, z udziałem przedstawicieli polskiej awangardy - Heleny i Szymona Syrkusów oraz Anatolii i Romana Piotrowskich. Helena Syrkus twierdziła wręcz, że jako poliglotka odegrała kluczową rolę w opracowaniu tekstu "Postanowień" kongresu, tworzonego przez wielojęzyczne grono delegatów.

Dziesięć lat później, w okupowanej Francji, Le Corbusier wydał "Postanowienia" w zaktualizowanej i rozszerzonej wersji, jako Kartę ateńską. W powojennych dekadach stała się ona drogowskazem dla urbanistów odbudowujących i budujących miasta na całym świecie, w tym w Polsce.

Karta ateńska budzi wiele kontrowersji. Optymistyczna i humanistyczna, czy nieludzka i technokratyczna? Jedno jest pewne - to najważniejszy miejski manifest XX wieku. Dlatego w serii FUNDAMENTY prezentujemy pierwsze od lat i najpełniejsze do tej pory polskie wydanie Karty, uzupełnione o wcześniej nie tłumaczone fragmenty.

Tekst i grafika oparte są na opracowanej przez Le Corbusiera edycji z 1943 roku.

Oryginał wzbogaciliśmy o szkic oksfordzkiego profesora geografii miejskiej Johna R. Golda Jak stworzono Kartę ateńską oraz współczesny komentarz socjolożki Joanny Kusiak, która zastanawia się do czego Karta może służyć w XXI wieku (Wściekły rozwój miasta kontra nadopiekuńczy rozsądek utopii).

61 mniej lub bardziej znanych zakątków Żoliborza. Wille i bloki, najpiękniejsza (ponoć) stacja metra, rzeźby i forty, Szapocznikow i Brukalscy, Skibniewska i Żórawski. Wszystkie fachowo opisane i pokazane na syntetycznych ilustracjach, na których budynki wyglądają, jakby wróciły z miejskiego krajobrazu na deski kreślarskie.
Z przedmową, wstępem historycznym, indeksem nazwisk autorów i pracowni. Po polsku i po angielsku!