Nauka Zawodu

Reprint książki z - 1948 roku.

Opis książki
Książka o introligatorstwie to kompleksowy przewodnik po sztuce oprawy książek – od historii jej rozwoju, przez materiałoznawstwo, po współczesne techniki zdobnicze i restauratorskie. Autor prowadzi czytelnika przez wszystkie etapy pracy introligatora, omawia narzędzia i maszyny, opisuje rodzaje opraw oraz sposoby ich wykonania, a także przedstawia techniki złocenia, marmurkowania i barwienia. To nieocenione źródło wiedzy zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych rzemieślników oraz konserwatorów.

W budownictwie stosuje się wiele typów różnych maszyn, które przeznaczone są do użytku w różnych dziedzinach produkcji przemysłowej. Obecnie na placach budów bardzo często spotyka się bardzo drobne maszyny typu zagęszczarki, ubijaki wibracyjne, przecinarki do nawierzchni dróg czy narzędzia udarowe ręczne. Tego typu maszyny często nazywane są ręcznymi maszynami do robót drogowych. 
Niniejsze opracowanie ma pomóc uczestnikom kursów w uzyskaniu kwalifikacji w zawodzie operatora ręcznych maszyn drogowych.
Publikacja została podzielona na siedem głównych działów, które w znacznym stopniu odzwierciedlają podział przedmiotów obowiązujących w programie nauczania: "Operator przecinarek do nawierzchni dróg w zakresie III klasy uprawnień".
W poradniku ponadto ujęto liczne przykłady instrukcji i zaleceń producentów podawanych w DTR (Dokumentacji Techniczno-Ruchowej) maszyny, do których to obowiązkowo musi ściśle stosować się każdy operator, któremu powierzona została praca na danej przecinarce.

Od autora

Wyczerpanie pierwszego nakładu książki pt. „Zajęcia rękodzielnicze z papieru, kartonu, tektury“ (nakład Księgarni św. Wojciecha w Poznaniu, 1934) oraz brak obecnie odpowiedniego podręcznika w tym dziale pracy były pobudką do opracowania wydania drugiego, które po poprawieniu i znacznym rozszerzeniu utworzyło dwie oddzielne książki pt. „Introligatorstwo“ oraz „Prace z papieru, kartonu i tektury“.

Książkę niniejszą starałem się tak opracować, by mogli z niej korzystać nie tylko wykwalifikowani nauczyciele pracy ręcznej, ale również i ci, którzy tych kwalifikacji nie posiadają, a pracy ręcznej uczą. Miałem również na uwadze i kandydatów, którzy przygotowują się do egzaminów z pracy ręcznej w charakterze eksternów. Poza tym książka ta może być pomocna uczniom szkół zawodowych, bibliotekarzom i amatorom pracy ręcznej, zwłaszcza w różnych zespołach młodzieżowych i świetlicowych.

Potrzebę wydania jej zwiększa wzmagająca się akcja masowego organizowania bibliotek powiatowych i gminnych oraz rozwijająca się działalność Komitetu Upowszechnienia Książki.

Układ poprzedni nieco zmieniłem, rysunki zamieszczone poprzednio w formie atlasu na końcu książki obecnie umieściłem w treści, co ułatwi posługiwanie się podręcznikiem. W pracy swej celowo pominąłem niektóre wiadomości i ćwiczenia czysto zawodowe, jak oprawy ksiąg handlowych, zdobienie, zlocenie itp., jako zbyt specjalne.

Spis treści

1. Od autora — 5

2. Materiały — 7

   • Papier — 12

   • Karton — 19

   • Tektura — 20

   • Płótno — 24

   • Poznawanie własności fizycznych materiałów — 26

   • Środki klejące — 31

   • Przechowywanie materiałów — 34

3. Narzędzia — 37

   • Przechowywanie narzędzi — 45

4. Oprawa książek — 49

   • Zeszyt — 55

   • Okładka do legitymacji — 61

   • Notesik — 62

   • Oprawa brułionu wieloskładowego — 65

   • Oprawa cienkich książek sposobem kartonażowym — 83

   • Oprawa książki średniej grubości — 91

   • Oprawa książki grubszej — 112

   • Oprawa książki bibliotecznej — 116

   • Oprawa książki w teczkę — 124

   • Oprawa książki w półskórek — 130

5. Reparacja książek — 143

6. Teczka adresowa oprawna w skórę — 149

7. Oprawa albumu do fotografii — 157

8. Podklejanie map — 162

9. Barwienie papierów — 168

   • Barwienie załarbowanym krochmalem — 170

   • Barwienie farbą olejną na jeden kolor — 176

   • Barwienie farbami olejnymi puszczonymi na wodę — 177

   • Barwienie farbami roślinnymi — 179

   • Batikowanie na papierze — 180

10. Literatura — 183

Praktyczny poradnik do szkoleń zawiera niezbędny materiał potrzebny do uzyskania uprawnień na obsługę wózków jezdniowych.

W przystępny sposób opisuje techniki bezpiecznego manewrowania, a także przewożenia osób oraz rzeczy. Autorzy przedstawiają między innymi wózki unoszące prowadzone przez operatora i z podestem dla operatora, wózki podnośnikowe:

• z czołowym mechanizmem podnoszenia,
• z bocznym mechanizmem podnoszenia,
• prowadzone przez operatora,
• specjalizowane z obsługującym podnoszonym wraz z ładunkiem,
• specjalizowane czołowo-boczne.

Książka jest najlepszym i najbardziej aktualnym kompendium wiedzy z tego zakresu, gdyż przedstawione w niej wózki jezdniowe są obecnie najczęściej wykorzystywane.

Tom II „Kolor, faktura i wykończenie” czyli techniki zdobienia metalu metalem.

Estetyka przyjętego stylu wynika z zastosowania określonej techniki zdobniczej lub jej transformacji. Nie wystarczy poznanie technik zdobniczych na poziomie czysto teoretycznym, ponieważ tajniki wielu procesów można zgłębić wyłącznie praktycznie, bezpośrednio w warsztacie, przy stole złotniczym. Tak jest w przypadku granulacji, Keum Boo, filigranu czy Mokume Gane.
Niniejsza książka poświęcona jest trzem nierozpowszechnionym technikom zdobniczym o wielowiekowej tradycji: Keum Boo, Mokume Gane i granulacji, jest zaproszeniem do pracy takiej, jaką wykonywano wieki temu przy użyciu tych samych procedur, materiałów i narzędzi, odsłaniając tajemnice warsztatowe upublicznione zaledwie kilkanaście lat temu. Książka pozwala również poznanie możliwości oferowanych przez metody wykańczania i fakturowania metalu, oprócz tradycyjnego polerowania. Bogato ilustrowane, szczegółowo opisane przebiegi procesów technologicznych pozwalają na bezbłędne ich wykonywanie i osiągnięcie zadowalających nas efektów wykończeniowych. Ostatnie rozdziały poświęcone są czterem przykładowym realizacjom  z wykorzystaniem opisanych technik zdobniczych lub ich transformacji.

Spis treści:

Kombinacje i aplikacje z metali

• Keum Boo – 6
• Platerowanie – 12
• Roztapianie opiłków – 15
• Mokume Gane – 16
• Granulacja – 32

Fakturowanie i patynowanie

• Faktury i wykończenia – 42
• Patyny – 46

Praktyczne zastosowania

• Wisiory wykonane techniką Keum Boo – 48
• Broszka i pierścionek w technice granulacji – 54
• Obrączka Mokume Gane – 58
• Wyłaczane pierścionki z granulami – 61

Tom III „Techniki zdobienia metalu” czyli tradycyjne i współczesne techniki zdobnicze.

W sztuce złotniczej stosuje się różnorodne techniki zdobnicze. W niniejszym tomie przedstawiono najczęściej współcześnie używane techniki zdobnicze w oparciu o trzy kategorie: kolor na metalu, tradycyjne metody zdobnicze i techniki wprowadzone współcześnie. Techniki zdobnicze przedstawione w niniejszym tomie to emaliowanie na gorąco, niello, kameryzowanie i repusowanie oraz cyzelowanie.  Ale nie tylko. Dziś możemy malować powierzchnię używając lakierów samochodowych, transferować fotografie na powierzchnię metalu, pracować z cyfrowymi technologiami 3D czy technologią laserową. Ich zastosowanie pozwala na indywidualne podejście i nadanie naszym dziełom wyrazistych cech. Pokazanie, jak osiągnąć to w łatwy sposób i powszechnie dostępnymi środkami to jeden z celów tego tomu.
Tak, jak pozostałe dwa tomy cyklu, również i ten tom zawiera część praktyczną składającą się z trzech propozycji realizacji przygotowanych przez doświadczonych złotników.

Spis treści:

Kolor na metalu

• Emaliowanie na gorąco – 6
• Niello – 15
• Szklane koraliki – 18

Tradycyjne techniki

• Repusowanie i cyzelowanie – 22
• Kameryzowanie – 32

Współczesne techniki

• Przenoszenie obrazów – 42
• Farba w sprayu – 46

Praktyczne zastosowania

• Wisior z orzecha corozo (tagua) – 48
• Złoty wisior z turmalinem – 54
• Broszki z farbami o wysokiej wytrzymałości – 58

Tom I „Podstawowe techniki” czyli metalurgia metali szlachetnych.

Zarówno złoto, jak i srebro są metalami znanymi i cenionymi od czasów starożytności. Szczególnie złoto, ze względu na rzadkie występowanie, odporność na korozję, trwałość,  łatwość obróbki i plastyczność było, od najdawniejszych czasów, stosowane jako waluta oraz metal do wyrobu ozdób.
Zarówno złoto, jak i srebro, po połączeniu ze sobą lub z innymi metalami, jak np. miedź, w różnych proporcjach doznają zmiany w swojej wewnętrznej strukturze. Jako stopy utwardzają się lub zmiękczają, zmianie ulega ich temperatura topnienia, przewodnictwo cieplne, zmianie ulega ich barwa. Wiedza na temat stopów złota i srebra, ich zachowania oraz właściwości pozwala na zrozumienie przebiegu takich procesów jak wytapianie, odlewanie, lutowanie,  walcowanie, ciągnienie, składających się na obróbkę metali w celu zaspokojenia naszych twórczych potrzeb. To główne cele tej książki. Bogato ilustrowane, szczegółowo opisane przebiegi procesów obróbki termicznej i mechanicznej pozwalają na bezbłędne ich wykonywanie w celu osiągnięcia zadowalających nas rezultatów. Ostatnie rozdziały poświęcone są przykładowym realizacjom  z wykorzystaniem opisanych procesów.

Spis treści:

Wiadomości podstawowe

• Próby stopów metali szlachetnych – 6
• Złoto i srebro – 10
• Podstawowe obliczenia i baza wiedzy – 14
• Topienie metali szlachetnych – 16
• Wyżarzanie i wytrawianie – 18
• Oczyszczanie i odzysk metali szlachetnych – 22

Obróbka mechaniczna i cieplna

• Cięcie – 24
• Piłowanie, gięcie, szlifowanie – 26
• Praca z drutem i blachą – 30
• Lutowanie – 36
• Zapięcia – 38

Praktyczne zastosowania

• Samotny pierścień – 44
• Naszyjnik z koralikami – 47
• Pierścień z turmalinem – 50
• Berberyjska zapinka – 56

Galeria 62

Optyka liniowa. Podstawy fizyczne w przystępny prezentuje matematyczny opis właściwości fali świetlnej oraz rozchodzenia się fali świetlnej w ośrodkach liniowych, opierając się na klasycznej teorii elektromagnetyzmu i przedstawiając zarazem kilka wybranych przykładów z optyki współczesnej.

W Optyce liniowej. Podstawy fizyczne omówiono dwie podstawowe operacje służące do analizy układów liniowych, jakimi są splot sygnałów i przekształcenie Fouriera. Opis matematyczny stosowany w książce jest oparty na falowej teorii elektromagnetyzmu wynikającej z równań Maxwella (rozdział 1), natomiast w przypadku omawiania odpowiedzi ośrodka na falę EM (rozdział 4) korzysta się z prostego klasycznego oscylatorowego modelu materii. Tym niemniej w kilku miejscach odwołano się do kwantowego obrazu światła jako strumienia fotonów.

Optyka liniowa. Podstawy fizyczne przeznaczona jest dla wszystkich osób zainteresowanych właściwościami światła wynikającymi z teorii elektromagnetycznej, choć siłą rzeczy z uwagi na podręcznikowy charakter książka powinna okazać się użyteczna dla studentów fizyki, optoelektroniki czy optyki, a także młodych stażem pracowników nauki jako wprowadzenie w podstawowe zagadnienia optyki klasycznej. Lektura książki wymaga pewnej, choć w rzeczywistości niezbyt zaawansowanej wiedzy matematycznej obejmującej zakres wiadomości wykładanych na pierwszym roku studiów na uczelniach technicznych. Dotyczy ona głównie znajomości równań różniczkowych oraz elementów teorii pola.

Znajomość przekształcenia Fouriera, które jest wielokrotnie w książce wykorzystywane, nie jest konieczna. Potrzebne wiadomości z zakresu transformaty Fouriera zostały przedstawione w opracowaniu.

Powstawanie elementów wyrobu przez przetwarzanie lub przez łączenie różnych materiałów, a następnie powstawanie z tych elementów wyrobu kolcowego (finalnego) nazywa się wytwarzaniem i odbywa się w trakcie procesów wytwarzania, jakie są realizowane m.in. w zakładach produkcyjnych przemysłu maszynowego.

Technika wytwarzania zajmuje się doborem metod i środków wytwarzania oraz oceną stopnia ich wykorzystywania z punktu widzenia kryteriów technologicznych.

Obróbka skrawaniem jest częścią procesu wytwarzania maszyn i urządzeń technicznych, w której przedmiot obrabiany uzyskuje wymagane kształty, wymiary i jakość powierzchni przez usuwanie ostrzem narzędzia określonego naddatku materiału zamienianego na wióry.

Obróbka skrawaniem ma w technice wytwarzania maszyn i urządzeń bardzo znaczny udział (około 50 proc.). Przyczyną powszechności stosowania obróbki za pomocą skrawania jest jej uniwersalność oraz możliwość osiągania bardzo dużych dokładności wykonania.

W obróbce skrawaniem wyróżnia się: obróbkę wiórową i obróbkę ścierną.

Obróbka wiórowa jest to obróbka wykonywana za pomocą narzędzi o określonej liczbie kształcie ostrzy skrawających. Wióry powstałe ze skrawania naddatku na obróbkę mają na ogół określoną postać i są widoczne „gołym okiem".

Skrypt zawiera liczne rysunki.

Książka zawiera opisy budowy i sterowania dźwigów elektrycznych, zasady ich konserwacji oraz wybrane przepisy prawne dotyczące eksploatacji dźwigów. Podane są też skrótowo sposoby udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Książka przeznaczona jest dla konserwatorów dźwigów oraz dla osób ubiegających się o otrzymanie uprawnień konserwatora.

SPIS TREŚCI:

1. Akty prawne dozoru technicznego 1.1. Najważniejsze postanowienia zawarte w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. Nr 122, poz. 1321) z późniejszymi zmianami 1.2. Kategorie uprawnień do obsługi i konserwacji dźwigów 1.3. Warunki, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o uprawnienia do konserwacji dźwigów 1.4. Przepisy dozoru technicznego dotyczące dźwigów

2. Rodzaje i podział dźwigów oraz ich dane techniczne 2.1. Podział dźwigów ze względu na przeznaczenie 2.2. Podział dźwigów ze względu na sterowanie 2.3. Podział dźwigów ze względu na rodzaj napędu 2.4. Ważniejsze dane techniczne dźwigów

3. Budowa dźwigów osobowych, towarowych oraz towarowo-osobowych i szpitalnych 3.1. Szyb 3.2. Prowadnice kabiny i przeciwwagi 3.2.1. Mocowanie prowadnic 3.3. Zderzaki pod kabiny i przeciwwagi 3.4. Drzwi szybowe, zamki i rygle drzwi szybowych 3.5. Maszynownia 3.6. Wciągarki 3.7. Kabiny i przeciwwagi 3.7.1. Zależność masy przeciwwagi i masy kabiny oraz udźwigu 3.7.2. Sprzężenie cierne 3.7.3. Budowa kabiny 3.7.4. Budowa przeciwwagi 3.7.5. Zawiesia 3.7.6. Chwytacze 3.8. Ograniczniki prędkości 3.9. Liny nośne oraz ograniczników prędkości 3.9.1. Rodzaje i podział lin stalowych

4. Elementy i zespoły elektrycznego, elektromechanicznego i elektronicznego wyposażenia dźwigów: osobowych, towarowych oraz towarowo-osobowych i szpitalnych 4.1. Styczniki i przekaźniki 4.2. Wyłączniki krańcowe i końcowe 4.3. Przełączniki piętrowe, wyłączniki zatrzymania oraz impulsatory 4.3.1. Przełączniki piętrowe 4.3.2. Wyłączniki zatrzymania 4.3.3. Impulsator fotoelektryczny 4.3.4. Indukcyjny czujnik zbliżeniowy 4.4. Przyrządy półprzewodnikowe 4.4.1. Dioda 4.4.2. Tyrystor i triak 4.4.3. Tranzystor 4.4.4. Układy logiczne 4.4.5. Budowa sterownika mikroprocesorowego i opis jego działania 4.5. Układy automatycznej regulacji 4.5.1. Sygnały i elementy w układach automatyki 4.5.2. Łączenie elementów automatyki 4.5.3. Połączenie elementów ze sprzężeniem zwrotnym 4.5.4. Schemat blokowy układów automatyki 4.5.5. Elementy składowe układów regulacji i ich rola w układzie automatyki

5. Schematy instalacji elektrycznych dźwigów: osobowych, towarowych oraz towarowo-osobowych i szpitalnych 5.1. Schemat instalacji elektrycznej dźwigu ze sterowaniem zewnętrznym z opisem 5.2. Schemat instalacji elektrycznej dźwigu ze sterowaniem wewnętrznym z opisem 5.3. Schemat instalacji elektrycznej dźwigu ze sterowaniem przestawnym z opisem 5.4. Schemat instalacji elektrycznej dźwigu ze sterowaniem zbiorczym z opisem

6. Konserwacja dźwigów osobowych, towarowych oraz towarowo-osobowych i szpitalnych 6.1. Obowiązki i zadania konserwatora dźwigów 6.2. Rodzaje obsług technicznych oraz zakres czynności, jakie powinny być wykonane podczas ich przeprowadzania 6.2.1. Sprawdzanie ustawienia prowadnic kabiny i przeciwwagi oraz ich zamocowania 6.2.2. Sprawdzanie najczęściej spotykanych typów zamków bezpieczeństwa drzwi przystankowych 6.2.3. Sprawdzanie łączników krańcowych 6.2.4. Sprawdzanie ogranicznika prędkości i chwytaczy 6.2.5. Sprawdzanie działania zbiorczości góra i dół 6.2.6. Przeprowadzenie próby sprzężenia ciernego 6.3. Wykaz typowych usterek występujących przy przeglądach konserwacyjnych dźwigów i sposoby ich usuwania 6.4. Naprawy i modernizacje dźwigów 6.5. Przepisy bhp przy konserwacji dźwigów 6.6. Awarie i nieszczęśliwe wypadki związane z eksploatacją i konserwacją dźwigów

7. Budowa dźwigów budowlanych: towarowych i towarowo-osobowych 7.1. Budowa dźwigów budowlanych towarowych 7.2. Budowa dźwigu budowlanego towarowo-osobowego

8. Konserwacja dźwigów budowlanych towarowych i towarowo-osobowych 8.1. Obowiązki i zadania konserwatora dźwigów 8.2. Wykonywanie czynności podczas przeglądów konserwacyjnych 8.3. Wykaz typowych usterek występujących przy eksploatacji dźwigów budowlanych i sposoby ich usuwania 8.4. Naprawy i modernizacje dźwigów budowlanych 8.5. Przepisy bhp przy konserwacji dźwigów budowlanych

9. Awarie i nieszczęśliwe wypadki związane z eksploatacją dźwigów budowlanych

10. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach

11. Wykaz literatury

Książka zawiera zbiór podstawowych wiadomości dotyczących budowy wciągników oraz podaje zasady ich bezpiecznej eksploatacji.

Książka zawiera szczegółowe opisy budowy platform załadowczych, zasady ich obsługi i konserwacji, określa wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy oraz omawia obowiązujące przepisy odnoszące się do tych urządzeń, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dozoru technicznego.

Książka jest przeznaczona dla osób, które chcą profesjonalnie zająć się sprzątaniem.

Duże wymagania stawiane przed zawodem optyka okularowego wymagają od adeptów sporych umiejętności praktycznych popartych wiedzą teoretyczną. W zdobyciu tej wiedzy pragniemy dopomóc przedstawiając niniejszy podręcznik. Jest on w pewnym sensie kontynuacją książki Optyka geometryczna i fizyczna dla techników optyków M. Zająca i W.A. Woźniaka, ale zawiera wiedzę bardziej praktyczną z zakresu technologii okularowej i materiałoznawstwa. Ze względu na duży zakres materiału podzieliliśmy go na dwie części, z których pierwsza, niniejsza, jest nieco bardziej teoretyczna, a druga zawiera więcej wiadomości praktycznych. W całym podręczniku staraliśmy się stosować poprawną terminologię zgodną z Polskimi Normami oraz Słownikiem języka polskiego PWN. W wielu przypadkach w nawiasie zamieściliśmy zwyczajowo używane terminy łacińskie bądź anglojęzyczne.
Autorzy niniejszej książki są od wielu lat związani z branżą optyczną, bądź to prowadząc pracę naukową i dydaktyczną (M.Z.), bądź zajmując różne stanowiska w przemyśle optycznym (M.C.). Liczymy na to, że połączenie naszych doświadczeń pozwoliło stworzyć nowoczesny podręcznik, który przyda się zarówno czynnym i doświadczonym już optykom, jak też i osobom przygotowującym się do tego zawodu.

Książka przeznaczona jest dla osób, które pragną poznać budowę żurawi wieżowych i podstawy ich bezpiecznej eksploatacji.
Powinny zaś z niej korzystać przede wszystkim osoby przygotowujące się do uzyskania uprawnień operatora żurawia wieżowego.
Podręcznik może być również przydatny dla służb nadzoru eksploatacyjnego, montażystów, konserwatorów oraz operatorów pragnących podnosić swoje kwalifikacje.