Różne

We Lwowie po prostu nie mogło być spokojnie! Jurij Smirnow, niczym przez dziurkę od klucza, podgląda tamten żywy, buzujący od sensacyjnych zdarzeń organizm. W sześciu częściach książki – Żywe Miasto, Rodzina, Szpiedzy, Kronika policyjna, Zawody miłosne i samobójstwa, Życie wieczne – odziera Lwów z kolejnych warstw, odkrywa terroryzm, szpiegostwo, konflikty narodowościowe i polityczne, opisuje nędze i prostytucję. Przybliża historie zawodów miłosnych i nieszczęśliwych wypadków w tym wielokulturowym, wielonarodowościowym, wielowyznaniowym mieście, które pod koniec XIX wieku było stolicą wielkiej prowincji autonomicznej Austro-Węgier, a w latach 20. i 30. XX wieku jedną z najważniejszych metropolii Rzeczypospolitej. 

Jechać do Lwowa… Czyli dokąd? Do serca, do centrum Polski. Nie tego geopolitycznego, znanego ze współczesnych, czyli wykreślonych w Jałcie map, ale do źródła centrum polskiej tożsamości, historii i kultury. Nie ma już polskiego Lwowa w naszych granicach państwa, ale pozostaje w zbiorowej pamięci narodu. 

Czym osiedla robotnicze Zagłębia Dąbrowskiego różnią się od tych górnośląskich? Czy w Sosnowcu są familoki? Kto i dla kogo je zbudował? Dlaczego kolonie z powiatów wodzisławskiego i rybnickiego pozostają nieco na uboczu zainteresowań badaczy, niejako w cieniu Katowic i centrum województwa śląskiego? Widok ceglanego domu wielorodzinnego kojarzy się głównie z terenami Katowic, Rudy Śląskiej, Chorzowa, Bytomia, a znacznie mniej z terenami np. Sosnowca, Będzina czy Dąbrowy Górniczej… Zagłębie Dąbrowskie należy do silnie zindustrializowanych regionów Polski i Europy, tworząc z górnośląską częścią okręg przemysłowy, nazywany Okręgiem Katowickim. Z kolei osiedla z terenu np. Rybnika, Pszowa czy Radlina – miast leżących na południe od centrum regionu – są nadal poza głównym nurtem badań architektów i historyków sztuki. Tą publikacją spróbujemy to zmienić! Odkryjemy również, kim jest ów „patron”, decydujący o powstaniu osiedla, nazywanego „patronackim”. 

Słynny śląski familok – czym jest? Kto i dla kogo go zbudował? Kto w nim mieszka? Widok ceglanego domu wielorodzinnego to jedno z pierwszych skojarzeń, dotyczących przemysłowego Górnego Śląska. Ale czy na pewno słuszne? Poznajmy świat robotniczych osiedli budowanych w XIX i XX wieku – ich historię, wygląd, architekturę i mieszkańców. Oprócz typowego familoka i ceglanych kamienic, tworzących całe miejskie kwartały, dostrzeżemy także inne budynki – domy o śnieżnobiałych ścianach ulokowane w ogrodach – przywołujące krajobraz sielskiej wsi. Odkryjmy, czym jest „patronackie osiedle robotnicze”, a także kim jest ów „patron”, który dbał, by na terenie osiedla stworzyć mikroświat. W tej przestrzeni robotnik rodził się, uczył, pracował, spędzał niemal całe swoje życie, mając w pobliżu wszystko co potrzebne. 

W ciągu ostatnich 200 lat na terenie Górnego Śląska powstało ponad 200 patronackich osiedli i kolonii robotniczych, a znaczna część z nich już nie istnieje bądź zachowała się tylko częściowo. W tej książce opisano wybrane osiedla w Boruszowicach, Bytomiu, Chorzowie, Gliwicach, Katowicach, Knurowie, Rudzie Śląskiej, Siemianowicach, Świętochłowicach, Tarnowskich Górach i Zabrzu. Dla mieszkańców tych osiedli i kolonii ta bogato ilustrowana publikacja może stać się pretekstem do wspomnień oraz do zachowania pamięci o miejscach, które powoli znikają z miejskiego krajobrazu. Dla czytelników spoza regionu będzie impulsem do odkrywania nowych odmiennych przestrzeni. 

Autor, korzystając z bogatych zbiorów archiwów, muzeów i bibliotek, informacje o historii osiedli, ich architekturze i aktualnym stanie wzbogacił licznymi, mapami, rycinami, pocztówkami oraz archiwalnymi zdjęciami. 

Oddana do rąk Czytelników książka jest poświęcona budowie i rozwojowi opartej z reguły na najnowocześniejszych rozwiązaniach infrastruktury technicznej miasta Lwowa w okresie blisko półwiecza jego funkcjonowania w ramach systemu autonomicznego, pozwalającego w dużej mierze na samodzielne decydowanie o zasadniczych kierunkach kreowania zachodzących w mieście procesów. Jest to praca o modernizacji miasta, o jego drodze ku nowoczesności, ale też o przeszkodach na tej drodze stojących.

prof. dr hab. Paweł Grata (UR)

Opracowanie wnosi nie tylko oryginalną, ale i – w znacznej mierze – całościową charakterystykę rozwoju infrastruktury Lwowa w ostatnim półwieczu jego funkcjonowania jako stolicy autonomicznej Galicji. Osiągnięcia grodu nad Pełtwią zostały osadzone w szerszym kontekście przemian zachodzących w ówczesnej Europie Zachodniej, które stawały się impulsem do zmian w tej części habsburskiej monarchii, próbującej dotrzymać kroku postępom modernizacji. […] Wykorzystanie nie tylko dorobku współczesnej historiografii, ale przede wszystkim sięgnięcie do niezwykle obszernego materiału archiwalnego pozwoliło na wprowadzenie do obiegu naukowego niezwykle interesujących i ważnych ustaleń źródłowych, które w sposób istotny wpłyną na sposób postrzegania wyzwań i osiągnięć mieszkańców Galicji w dobie autonomicznej.

prof. dr hab. Grzegorz Hryciuk (UWr.)

Tomasz Dywan jest historykiem i historykiem sztuki zatrudnionym w Zakładzie Historii Kultury Materialnej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2010 roku obronił doktorat poświęcony kulturze religijnej ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (na podstawie tej rozprawy powstała monografia Kształtowanie kultury prowincjonalnej w katolickich sanktuariach maryjnych na kresach południowo-wschodnich dawnej Rzeczypospolitej). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na religijności i kulturze dawnej Rzeczypospolitej, a także historii nauki i techniki ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowej od końca XVI do początku XX wieku. 

Pierwsza monografia unikatowego i jedynego nowoczesnego kanału śródlądowego (sztucznego przedłużenia Odrzańskiej Drogi Wodnej do wrót Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego) zbudowanego w dwudziestoleciu międzywojennym na terenach współczesnej Polski. Książka jest interesującym rysem historycznym oraz próbą analizy niepowtarzalnego dziedzictwa kulturowego osadzonego w dolinie Kłodnicy na przestrzeni od Gliwic po Kędzierzyn-Koźle. Lokalizacja kanału na niemiecko-polskim pograniczu Górnego Śląska, w rejonie ubogim w naturalne cieki wodne, spowodowała, że dzisiejszy Kanał Gliwicki to niemy zapis dziejów gospodarczych, propagandy, historii politycznej, ale także, a może przede wszystkim, dzieło europejskiej myśli hydrotechnicznej międzywojnia, monumentalna architektura „granitowych” śluz, liczne mosty, jazy, legendarny przewał Kłodnicy i wiele innych budowli inżynieryjnych oraz hydrotechnicznych z lat 30. XX w. Całe to bogactwo techniki współegzystuje z reliktami o wiele starszego Kanału Kłodnickiego, z Kłodnicą, z wielkimi zbiornikami w Dzierżnie i współtworzy dzieło kultury technicznej o ponadprzeciętnym wymiarze.
Pierwsza część książki zawiera rys historyczny stworzony na bazie materiałów zebranych w polskich i niemieckich archiwach. W drugiej zaprezentowano dzieła techniki osadzone na trasie „górnośląskiej” drogi wodnej, elementy kształtujące unikatowy krajobraz Kanału.
Całość wzbogacają liczne fotografie (archiwalne i współczesne) prezentujące niedoceniany dotychczas świat techniki, a także liczne inwentaryzacje techniczno-budowlane. Książka jest też jedną z niewielu w Polsce monografii śródlądowych dróg wodnych.

Zdyszany gazeciarz krzyczy: Sensacja! Sensacja! W kopalni „Guido” zawodu górnika uczy się perski książę. Wincenty Pstrowski zaczepnie woła: Kto wyrobi więcej ode mnie?, a uratowany Alojzy Piontek łamiącym się głosem pyta: Jak grał Górnik?. Serce kapitana drużyny Stanisława Oślizło nigdy nie biło tak szybko. Dwukolorowy żeton obraca się w powietrzu. Czerwony, zielony, czerwony… Zielony! Górnik w finale europejskich rozgrywek pucharowych!

Czas wydziera kolejne kartki z kalendarza. Jest 5 listopada 1985 roku. Zbigniew Religa i jego kardiochirurdzy przeprowadzają pierwszą w kraju udaną transplantację serca. Tego dnia cały świat usłyszał o Zabrzu. Na ulicach, w parkach, kawiarniach i domowych zaciszach szczęśliwi zabrzanie opowiadają sobie legendę o tajemniczej drodze wodnej… Pewnej nocy grupa śmiałków schodzi do podziemi niedaleko ulicy Miarki. W ciemności ich oczy odnajdują Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną! Na autobanie panuje ruch, kierowcy spieszą się na koncert Krystiana Zimermana lub na premierę do kina Roma. Niektórzy jeszcze pamiętają wycieczki tramwajem przez granicę. Na gości czeka elegancki Admiralspalast gotowy odkryć znaczenie pięciu głów na swojej elewacji.

Jeśli chcesz się dowiedzieć, czy to prawda, że w stalowym domu nie wbijesz nawet gwoździa, dlaczego zawalił się wiadukt nad torami kolejowymi przy ulicy 3 Maja, gdzie był kręcony Piłkarski poker i co Zabrze ma wspólnego z Bałkanami, ta książka jest właśnie dla Ciebie!

Portery, giny, calvadosy, tequile, rosolisy i koniaczki, miody i bimberki… Napojów przynoszących radość i dodających osobliwego uroku każdej biesiadzie – bez względu na długość i szerokość geograficzną – nie da się zliczyć. Da się za to poznać ich niesamowite historie i dać się porwać nadzwyczajnym anegdotom, których zdążyło się w dziejach birbanckiej ludzkości naprawdę sporo namnożyć. Jaki związek ma alkohol z powstaniem Stanów Zjednoczonych? Jak smakuje trunek z rosiczki? Dlaczego pozyskiwanie pulque przypomina aztecki rytuał? Jaki wkład w rozwój polskiego przemysłu alkoholowego miał mały pajęczak zwany rozkruszkiem? Na te i wiele więcej pytań odpowiada niniejsza książka.

Ogniste, egzotyczne oczy Gabrieli Zapolskiej zapłonęły gniewem, gdy doktor Tarnawski nakazał jej dla zdrowia złapać za łopatę, biegać nago po rosie i na zawsze wyrzec się alkoholu. Jeśli go posłucha, różnorakie wódki, likiery, rosolisy i nalewki ze sklepu Baczewskiego już nigdy nie zakołyszą się w jej kieliszku podczas jednego z wytwornych lwowskich przyjęć. Na wyborne menu z restauracji „Atlas” z pewnością skusi się zachwycony pobytem w hotelu George szach perski Muzaffer-ed-Din. Sielankowy nastrój opowieści przerywa skandal. W towarzystwie wszyscy szepczą o romansie basa wszech czasów Adama Didura z Liną Cavalieri o anielskim głosie. Bez ostrzeżenia miasto zostaje przejęte przez fałszerzy pieniędzy, przedsiębiorca Zygmunt Zehngut bankrutuje i nie chce zdradzić, gdzie należy szukać 10 milionów! Brukowanymi uliczkami mknie królewska karoca z kryształowymi szybami. Ci, którzy nie znają pana Kurkowskiego, będą zaskoczeni, że to… karawan! Na kolejnych stronach szalony wyścig dookoła miasta trwa w najlepsze, kibice podążają ulicą Stryjską, by przekonać się, kto wygra tym razem – Pogoń czy Czarni, ale to wizyta Jana Pawła II przyciągnęła największe tłumy. Trzy strzały oddane w kierunku Piłsudskiego budzą strach, jednak Lwów zaprasza ponownie. Jest jak dawniej: gościnnie, gwarno i niezwykle tajemniczo! Bo jak się bawić, to się bawić, czapkę sprzedać, pas zastawić, ale nie pić nic innego, tylko wódki Baczewskiego. Oczywiście we Lwowie!  

Zapraszamy do lektury drugiej części bestsellerowej książki Jurija Smirnowa.

brak opisu

brak opisu

Sławomir Szereda (ur. 1956 r.) należy do grona najbardziej uznanych artystów przedstawiających w swej twórczości wizerunek konia. Konie są zresztą jego życiową pasją, a wnikliwa obserwacja i wieloletnie zgłębianie tematu połączone jest z uprawianiem jeździectwa. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi, w którego twórczości  wizerunek  koni  obecny  był  od  zawsze  i  to  właśnie  im  poświęcił  prezentowany  album. Uczestnik licznych wystaw w kraju oraz za granicą. Jego prace znajdują się w prestiżowych prywatnych zbiorach w Polsce i w innych krajach europejskich, jak również w USA, Kanadzie i Arabii Saudyjskiej. Album ten zawiera ponad 120 prac, na których pokazane są perły polskiej hodowli koni arabskich, które swoim pięknem urzekają miłośników tej rasy na całym świecie.

Książka opowiada o powstawaniu i przemianach zabudowy mieszkaniowej dla kolejarzy. Specyficzne warunki pracy na kolejach – wymagające dyspozycyjności służbowej, odpowiedzialności i szczególnej dyscypliny – były powodem budowy mieszkań dla pracowników w pobliżu miejsca ich zatrudnienia. Zarządy kolei od początku istnienia dróg żelaznych starały się zapewnić personelowi i jego rodzinie tanie, wygodne i dobre mieszkania. Wraz z rozwojem kolei powstawały nowe typy domów. W zależności od znaczenia linii, stacji i węzłów kolejowych tworzyły się zespoły, kolonie, osiedla, a nawet miasteczka kolejarzy. Oprócz tego wzdłuż linii wznoszono domy dla pełniących odpowiedzialną służbę toromistrzów i dróżników.

Katowice nieustannie intrygują odwiedzających je podróżnych i zachwycają swoich mieszkańców. Wśród efektownej architektury i urokliwych zakątków górniczych osiedli miasto skrywa nieznaną stronę. Barbara Szmatloch odnajduje tajemnicze historie i zapomniane miejsca. Z pasją opowiada o zaskakujących wydarzeniach i niezwykłych ludziach. Przeszłość nieustannie splata się z teraźniejszością.