Kultura, Sztuka

W przeszłości pozycja artysty w wielkim stopniu zależała od jego technicznych zdolności, umiejętności wiernego odtwarzania realnego świata. Portret miał być prawdziwą i wierną podobizną, a krajobrazy rozpoznawalne w każdym szczególe. Jednak, zwłaszcza po pojawieniu się fotografii, wielu artystów zrezygnowało z tworzenia tego „prawdziwego” podobieństwa na rzecz bardziej bezpośrednich, pogłębionych obrazów, które wyrażały uczucia dotyczące malowanego tematu. Od początku tych ogromnych zmian artystycznych ambicji krytycy mylili pozorny brak umiejętności warsztatowych z brakiem artyzmu i finezji, wyśmiewając ekspresyjne prace i porównując je do niepodlegających ocenie merytorycznej wysiłków dzieci.

Rysunek jest pewnego typu fenomenem, zarówno jako medium w twórczości, w sztuce, ale również jeśli chodzi o definiowalność tego pojęcia. Nie ma jednej, jednoznacznej definicji rysunku. Wręcz przeciwnie: mamy do czynienia z nieprawdopodobną ilością znaczeń tego pojęcia. Artyści, krytycy, pedagodzy

w różny sposób pojmują formę i znaczenie rysunku i w różny sposób określają to medium.

Niezwykle interesująco wygląda definiowanie rysunku w edukacji artystycznej.

Dlaczego terapeutyczne działanie rysunku?

Dla renesansowego artysty rysunek był narzędziem poznawczym, prowadził do dzieła, które było zwieńczeniem procesu odkrywania.U dzisiejszego twórcy wiedzę zastępują pytania i refleksje. Rysunek stał się znakomitym narzędziem „myślenia”. Rysunek jest podstawowym (pierwszym) rodzajem twórczości – twórczej aktywności, myślenia. Od zarania był pierwszym etapem tworzenia, służył jako najprostsza forma zapisu myśli, wstępnych notacji, pytań, refleksji. Rysunek jest najprostszym, a zarazem najbardziej skutecznym językiem notacji powstających w umyśle zamysłów. Rysunek był i jest najbardziej demokratyczną dyscypliną sztuki, dostępną każdemu. Nie wymaga przekraczania określonego progu technologicznego. Jest „namiastką dzieła”.

Zasady rysunku i kompozycji postaci ludzkiej. Z 325 rysunkami 

Książka uczy poprawnego rysowania proporcji oraz zasad pomagających przy rysowaniu postaci ludzkiej.
Adresowana jest do każdej osoby zainteresowanej rysowaniem profesjonalnym i hobbisycznym.

Tylu dobrze zapowiadających się, zapomnianych, niespełnionych artystów i tylko jeden geniusz! Stanisław Wyspiański. Wokół tej zagadki krąży autor książki Klan Wyspiańskich…

Franciszek (ojciec Stanisława) był utalentowanym rzeźbiarzem, który z różnych powodów nie wykorzystał swoich talentów, jego brat Bronisław – nieprzeciętnym fotografikiem działającym na prowincji, z upływem lat niestety zapomnianym. Joanna (Janina) Stankiewiczowa pozostawiła rękopisy, nad którymi pochylają się badacze literatury. Najbardziej dociekliwi znają artykuły Zenona Parviego, a także jego dramaty, których nie wystawiają już dzisiejsze teatry. W kilku miastach stoją natomiast pomniki dłuta Tadeusza Błotnickiego, a jego dzieło Zarys historii ubiorów jest nadal antykwarycznym rarytasem.

O nich wszystkich nie pamiętalibyśmy, gdyby w połowie stycznia 1869 roku nie przyszedł na świat ich najsławniejszy krewny. Stanisław Wyspiański przeżył niespełna trzydzieści dziewięć lat – znacznie mniej niż Mickiewicz czy Norwid, mniej nawet niż Słowacki i Krasiński. A jednak pozostawił dzieło niezwykłe, zdumiewające rozległością i wszechstronnością. Żadne z jego dzieci nie zdobyło podobnej sławy, choć sztuka nie była im obca. Przybrany syn Teodor pisywał wiersze liryczne, choć marzył o poematach epickich. Po Mieczysławie zachował się w archiwach rodzinnych cały tomik. Stanisław malował i rzeźbił, lecz jego talent doceniało tylko najbliższe otoczenie.

Jan Tomkowski – eseista, prozaik, historyk literatury, badacz idei, profesor w IBL PAN; opublikował m.in. powieści: Ragadon (1985), Opowieści Szeherezady (1989), Czarny elementarz (2014), Jesień (2018), eseje: Juliusz Verne – tajemnicza wyspa? (1987, 2005), Mistyka i herezja (1993, 2006), Ciemne skrzydła Ikara (2009), „Pan Tadeusz” – poemat metafizyczny (2019), syntezy: Literatura polska (1993), Literatura powszechna (1995), Dzieje myśli (1997, 2002), Młoda Polska (2001), Dzieje literatury powszechnej (2008)

ZBLIŻENIA. Szkice o polskich artystach to zbiór komentarzy do sztuki blisko pięćdziesięciu polskich artystów, których Autorka spotkała w swoim zawodowym życiu. Krótkie eseistyczne formy mają na celu dotrzeć do osób spoza wąskiego kręgu profesjonalistów. To bardzo osobisty, choć niekompletny pamiętnik spotkań ze sztuką. Ten kameralny subiektywizm sprawia, że zetknięcie z dziełami, które przeciętnemu odbiorcy nie zawsze wydają się zrozumiałe, jest prostsze i – co ważne – pomaga zrozumieć artystyczne credo ich twórców. „Od wielu dekad pracuję z artystami. Nie zawsze efektem tej współpracy są wystawy, często kończy się na wstępach do katalogów lub niewielkich artykułach, w których próbuję nazwać to, co robią. W większości są to krótkie formy, pisane możliwie prostym językiem; chciałam, by trafiły do osób spoza wąskiego kręgu profesjonalistów. Liczę na przypadkowego czytelnika, mając nadzieję, że zainteresuje się sztuką, o której piszę, i zrozumie artystę, który tę sztukę tworzy”. Anda Rottenberg przybliża prace zarówno klasyków nowoczesności – Stanisława Fijałkowskiego, Jerzego Nowosielskiego czy Aliny Szapocznikow, jak i mniej znanych, młodszych twórców – Martyny Ścibior, Bogny Burskiej, Dominika Lejmana. Wybór nazwisk – jak pisze we wstępie – jest wynikiem „przypadkowych splotów okoliczności”. Nie odzwierciedla w pełni jej fascynacji, jest ich bowiem znacznie więcej…

Anda Rottenberg – historyczka i krytyczka sztuki, kuratorka wystaw. Pracowała m.in. w Instytucie Sztuki PAN, kierowała Departamentem Sztuki w MKiS (1990-1991), była dyrektorką Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki (1993–2001), dyrektorką do spraw artystycznych Muzeum Sztuki Nowoczesnej (2006-2008). W latach 1988–1993 przewodniczyła Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA, później została wiceprzewodniczącą Zarządu Głównego Stowarzyszenia (1994–2000).

Recenzje teatralne i kroniki opery

Książka zawiera zbiór tekstów krytycznych Tadeusza Pawlikowskiego.
Legendarny dyrektor i reżyser teatru sięgnął po pióro recenzenta dwukrotnie.
Po raz pierwszy w młodości, kiedy dopiero zaczynały kiełkować jego marzenia o przyszłej karierze. W latach 1885–1887 w „Nowej Reformie” pisał recenzje krakowskich przedstawień. I ponownie – jako doświadczony artysta i osoba publiczna – na przełomie
1910 i 1911 roku publikował w „Kurierze Lwowskim” pełne emocji omówienia lwowskiej sceny muzycznej.

Można mieć nadzieję, że rok 2015 – setna rocznica śmierci Pawlikowskiego – przyniesie nową falę zainteresowania jego osobą i dorobkiem. Powinien się także do tego przyczynić długo oczekiwany zbiór Recenzji teatralnych i kronik opery pisanych przez Pawlikowskiego w dwóch różnych okresach życia, a publikowanych pod kryptonimami.
Nie przynoszą one wprawdzie wyraziście sformułowanego programu czy poglądów teatralnych Pawlikowskiego – nie ma tu manifestów ani deklaracji ideowych, bo takich dyrektor nie składał. Stanowią jednak niezwykle cenny dokument, pozwalający z jednej strony poznać jego osobowość, rozległą wiedzę, język, jakim się posługiwał pisząc o teatrze, a z drugiej – jak wszystkie ówczesne recenzje – dający szansę przybliżenia choć trochę codzienności dawnego teatru krakowskiego i lwowskiej opery. Wciąż jeszcze mało mamy takich całościowo i wnikliwie opracowanych zbiorów źródłowych tekstów teatralnych, z tym większą więc radością należy powitać ten – szczególnie ze względu na osobę Autora.

Kultura Ludowa Słowian - Kazimierz Moszyński - (komplet 3 tomów)
Komplet 3 tomów Kultury Ludowej Słowian. Do każdego tomu dołączony atlas. Wydanie w miękkiej oprawie, papier gramatura 70 g. Sprzedaż wyłącznie w komplecie.
Kultura ludowa Słowian – monumentalne dzieło Kazimierza Moszyńskiego wydane w Krakowie w latach 1929-1939 (drugie wydanie w Warszawie, 1967-1968 w opracowaniu Jadwigi Klimaszewskiej). Dzieło było pierwszym w Europie syntetycznym opracowaniem ludowej kultury dużej grupy etnicznej, a jego publikacja wysunęła etnografię polską na czołową pozycję w europejskim słowianoznawstwie. Dzieło składa się z dwóch tomów. Pierwszy z nich - pt. Kultura materialna - poświęcony jest m.in. gospodarce, odzieży, broni, komunikacji, przechowywaniu żywności); w tomie drugim (cz.1 i 2), zatytułowanym Kultura duchowa, opracowane są m.in. takie tematy jak wiedza, kult, wierzenia, magia, wróżby, sztuki plastyczne, muzyka, onomastyka i symbolika. Autor oparł się na rozległej rozproszonej literaturze oraz gruntownych badaniach terenowych jakie prowadził w Polsce, na Białorusi, Polesiu i Ukrainie.
Dzieło liczy ponad 2300 stron druku, zawiera ryciny prawie 2500 obiektów, w większości wykonane przez samego autora, a także mapy i dodatki nutowe. Do każdego tomu dołączono atlas.
W 1936 roku I tom ukazał się w przekładzie szwedzkim, plany przekładu niemieckiego nie zostały zrealizowane wskutek wybuchu wojny.*)

Opis pozycji:
Wydawca: Graf_ika
Data wydania: 2010
Oprawa: miękka
Liczba stron: Tom I 756, Tom II 768, Tom III 968
ISBN: 978-83-61889-37-3 tom I
ISBN: 978-83-61889-38-0 tom II
ISBN: 978-83-61889-39-7 tom III

Bogato ilustrowane Dawne mapy prezentują historię kartografii, począwszy od Tabula Peutingeriana (której oryginał pochodzi z I wieku p.n.e.) aż do XX‑wiecznych map propagandowych

To zapis poznawania świata wielu pokoleń, wyobrażeń o świecie istniejącym, ale i wyobrażonym, którego nigdy nie było. Te mapy pozwolą nam wyruszyć śladami dawnych odkrywców, ale i XIX‑wiecznych dżentelmenów podróżników, umożliwią zrozumienie specyfiki mało znanej kartografii fantazyjnej i tej wciąż popularnej – perswazyjnej.

W tę niezwykłą podróż w czasie zabiera nas Kevin J. Brown, marszand rzadkich map, który sam przemierzył niejeden taki szlak, a dawnej kartografii podporządkował całe swoje życie.

"Od powstania pierwszych kolosalnych rzeźb figuralnych – a więc od czasów prehistorycznych – obiekty te, dominując nad otoczeniem, fascynowały nie tylko wielkością, przekraczającą wysokość człowieka. Początkowo były częścią kultu, odzwierciedlały też prestiż grup społecznych i rangę twórców, lecz z upływem czasu stawały się jedynie historycznymi pomnikami.

Dzięki licznym opracowaniom monograficznym poświęconym zarówno wielkim rzeźbom, jak i wiążącym się z nimi obiektom architektonicznym i założeniom urbanistyczno-krajobrazowym, można było pokusić się o próbę przedstawienia panoramy pasjonującego zjawiska kolosalnych rzeźb. Słowo „kolos” pochodzi z klasycznej greki, w której kolossos oznaczało rzeźbę ponadnaturalnej wielkości, natomiast blisko brzmiące słowo kolos określało „tylną część ciała”."

(ze Wstępu)

Spis treści:

Przedmowa  /7

Wstęp  /9

1. Od paleolitycznych "Wenus" do neolitycznych menhirów. Prehistoryczne źródła rzeźby  /11

2. Od prehistorycznych menhirów do Wielkiego Sfinksa  /17

3. Żywe wizerunki - rzeźby figuralne starożytnego Egiptu  /43

4. Wielki Sfinks - Chefren w postaci lwa jako strażnik zaświatów w proskynezie przed Słońcem w jego ziemskiej siedzibie  /51

5. Siedzące kolosy władcy - symbole prestiżu i potęgi - inkarnacje królewskiego ducha  /65

6. Kolosy z Abu Simbel  /75

7. Wielkość kolosów. Funkcja - szyfry - symbolika - magia  /83

8. Kolosy Mezopotamii  /95

9. Skały Anatolii. Reliefy i wolno stojące rzeźby - wizerunki i zastępcze ciała hetyckich bogów i królów  /99

10. Kolosy starożytnej Grecji. Egipska geneza monumentalnej rzeźby greckiej  /119

11. Kolos w Amyklaj. Tron Appolona  /131

12. Atena Promachos Fidiasza na Akropolu  /135

13. Od archaicznych idoli do arcydzieł okresu klasycznego i hellenistycznego. Akrolityczne i chryzelefantynowe posągi kompozytowe  /141

Chryzelefantynowy posąg Anety Partenos - iluzja epifanii w świętym gaju  /144

Chryzelefantynowy posąg ojca i króla bogów - Zeusa w jego świątyni w Olimpii  /149

14. Krajobrazowe kompozycje z wielkimi rzeźbami figuralnymi  /161

15. Kolos Rodyjski - 100-stopowa rzeźba Heliosa na Rodos  /175

16. Neron jako Helios Złotej Ery - 120-stopowy rzymski kolos  /191

17. Akrolityczny posąg Konstantyna I Wielkiego. Ostatni kolos antyku  /201

18. Kolosalność jak oznaka najwyższego prestiżu i sławy. Kolosy w największej metropolii antycznego świata - Aleksandrii przy Egipcie  /209

19. Kolosalne rzeźby poza kręgiem śródziemnomorskich cywilizacji i kultur. Kolosy barbarzyńskich ludów Europy  /213

20. Kolosalne rzeźby schyłku średniowiecza  /219

21. Kolosy w somnambuliczno-mitologicznej scenerii manierycznych założeń parkowych w Bomarzo i Pratolino  /229

22. Wielkie rzeźby figuralne egzotycznych cywilizacji i kultur  /235

"Żywa prehistoria" - funkcje i formy figuralnej rzeźby ludów Oceanii i Nowej Gwinei  /235

Ameryka prekolumbijska /242

Kolosy pierwotnych kultur Indochin i Pacyfiku  /257

23. Buddyzm i jego kolosy. Indie - Indochiny - Chiny - Japonia  /267

24. Antyczne kolosy jako inspiracja rzeźb XIX i XX wieku  /293

25. Kolosy jako element konfrontacji totalitarnych reżimów XX wieku  /307

26. Kolosy jako nośniki nowych idei  /313

27. Rzeźba pomnikowa w Polsce  /325

28. Kolosalne rzeźby figuralne w powojennej Polsce. Wizje, fantazje, realizacja  /335

29. Wybrane przykłady wrocławskich kolosów  /347

30. Architektura w roli figuralnych kolosów. Antropomorficzne kolosy architektury  /355

Zakończenie  /365

Literatura  /371

Indeks osób i postaci mitologicznych  /389

Indeks nazw geograficznych  /399

Die kolosalen Figur Skulpturen - von der Antike bis zur Gegenwart. Zusammenfassung  /405

Ta piękna księga prezentuje 30 wspaniałych dzieł sztuki od XV do XX wieku, od Tycjana, przez Vermeera, Maneta, po Picassa i Magritte. Każdej pracy towarzyszy tekst o artyście, jego malarstwie i stosowanej technice. Obok przedstawionego obrazu zamieszczono jego kopię do kolorowania. Wystarczą kredki, aby poczuć się wielkim  mistrzem. Efekt swoich wysiłków można oprawić w ramy i powiesić w domu lub obdarować nim bliskich.

Ponad 150 wspaniałych reprodukcji barokowych obrazów zachwyca pięknem KWIATÓW. Można patrzeć na nie okiem damy, która – jak pisał w Martwej naturze z wędzidłem Zbigniew Herbert – „zwróciła się z prośbą do artysty, aby namalował jej bukiet rzadkich kwiatów, bowiem nie stać jej na to, aby je kupić“. A można patrzeć – okiem krytyka – na wciąż na nowo odkrywaną zachwycającą gałąź malarstwa, bowiem wśród 75 zaprezentowanych artystów znaleźli się m.in. Caravaggio, Rubens, Van Dyck, Bruegel Starszy.

Album zawiera 390 barwnych fotografii budowli (i ich detali) zaprojektowanych przez Gaudiego – jednego z najciekawszych i najbardziej kontrowersyjnych architektów świata, który stworzył swój oryginalny, bardzo rzeźbiarski styl i wywarł ogromny wpływ na architekturę XX w. Wykorzystywał paraboliczne łuki, fantastyczne formy i zawiłe desenie oraz organiczne kształty podpatrywane w przyrodzie. Dziś ten kataloński secesyjny artysta uważany jest za prekursora architektury biomorficznej.