Spawanie

Tabor Adam, Ptak Wacław
Metody oceny jakości wyrobów metalowych. Inżynieria produkcji spawalniczej

W książce omówiono w przystępny sposób wszystkie ważniejsze zagadnienia występujące w procesie zgrzewania oporowego metali. Omówiono więc fizyczne podstawy zgrzewania oporowego metali, urządzenia służące do zgrzewania, proces technologiczny a także metody badań połączeń zgrzewanych.
Książka może stanowić cenną pomoc dla osób przygotowujących się do zawodu operatora zgrzewarki, może też być przydatna osobom zawodowo związanym ze zgrzewaniem oporowym metali.

W niniejszej publikacji omówiono próbę łamania złączy spawanych prowadzoną zgodnie z PN-EN 1320.

Przedstawiono wymagania dotyczące przygotowania próbek do próby łamania oraz jej realizację. Omówiono ocenę przełomów złączy spawanych po próbie łamania.

Podstawową część książki stanowi zestawienie zdjęć stu przełomów złączy po próbie łamania spoin wykonanych metodami:

- spawania elektrycznego elektrodą otuloną MMA (111),
- spawania elektrycznego elektrodą topliwą MAG (135),
- spawanie elektrycznego elektrodą nietopliwą TIG (141).

Na zdjęciach przełomów zaznaczono niezgodności spawalnicze i wady spawalnicze ujawnione w próbie łamania. Dla każdego przełomu przeprowadzono ocenę wraz z opisaniem niezgodności spawalniczych oraz zakwalifikowaniem ich do odpowiednich poziomów jakości zgodnie z PN-EN ISO 5817.

Autorzy wyróżniają siedem aspektów oddziaływania gazu osłonowego podczas spawania:
- oddziaływanie na środowisko (BHP)
- osłony łuku, czyli izolacji przed powietrzem stopionego i podgrzanego materiału rodzimego i dodatkowego w kontrolowanej atmosferze łuku
- transportu metalu, czyli silnej zależności, sposobu przechodzenia metalu w łuku od rodzaju gazu osłonowego, jak i wpływ gazu osłonowego na siły oddziaływania na kroplę przechodzącą przez łuk
- stabilności łuku, czyli wpływu (rodzaju) gazu osłonowego na łatwość zajarzania i stabilność łuku spawalniczego
- geometrii spoiny, czyli wpływu (rodzaju) gazu ochronnego na kształt i wymiary geometryczne ściegu oraz wielkość wtopienia
- metalurgii spawania, czyli wpływu gazu osłonowego na redukcję składników stopowych oraz wzrost udziału tlenu, azotu i węgla w materiale rodzimym
- wyglądu powierzchni (niezgodności spawalniczych)

W skrypcie podano podstawowe wiadomości z zakresu projektowania procesu technologicznego spawania konstrukcji wykonanych ze stali niskostopowych. Przedstawione informacje mogą znaleźć zastosowanie również podczas projektowania konstrukcji spawanych w kontekście ich technologiczności. 
 

Do wykrywania niezgodności spawalniczych oraz określania ich wymiarów stosuje się różne metody badań nieniszczących. Metodę podstawową, obowiązkowo stosowaną w odniesieniu do wszystkich konstrukcji spawanych, stanowią badania wizualne. Dlatego opracowano poradnik, którego zawartość powinna ułatwić czytelnikowi przyswojenie informacji zarówno z zakresu teoretycznej jak i praktycznej realizacji badań wizualnych, natomiast personelowi badań nieniszczących służyć pomocą przy wykonywaniu ich codziennych obowiązków służbowych. W opracowaniu omówiono współczesny pogląd na budowę materii, pojęcie fali elektromagnetycznej i jej rozprzestrzenianie się w przestrzeni oraz falowo-korpuskularny charakter światła. W zakresie optyki geometrycznej omówiono prawa, którym światło podlega oraz zjawiska wynikające z oddziaływania światła z materią. W sposób zwięzły wyjaśniono podstawowe wielkości fotometryczne i proces reakcji człowieka na światło dzięki posiadanemu zmysłowi wzroku. Zgodnie z wymaganiami obowiązujących norm podano i omówiono sposoby przeprowadzania badań wizualnych złączy spawanych ze stali i tworzyw termoplastycznych oraz zasady oceny jakości tych złączy. Wykonywanie badań wizualnych wymaga stosowania odpowiednich środków. Środki te opisano w odrębnych podrozdziałach opracowania. Informacje uzupełniające obejmują dane na temat badań makroskopowych złączy spawanych, fraktografii przełomów, barw nalotowych i różnego typu korozji. Dla łatwego dotarcia czytelników do materiałów źródłowych zestawiono, na końcu opracowania, wykaz norm i wykorzystanej literatury.

Spawanie stanowi proces, którego wynik nie może być w pełni sprawdzony przez kontrolę i badania wyrobu oraz gdzie niedostatki przebiegu procesu mogą się ujaw­nić dopiero podczas jego eksploatacji. Wynika stąd, że spawanie powinno być zawsze realizowane przez wykwalifikowany personel, natomiast parametry spawania w sposób permanentny nadzorowane i monitorowane.

Niniejszy zeszyt - oznaczony numerem 3 - obejmuje tylko wiadomości niezbędne uczestnikom kursu spawania aluminium i jego stopów metodą MIG. awalnictwem, w tym technologów, inspektorów, kontrolerów, projektantów konstrukcji aluminiowych.

W książce przedstawiono kilkanaście przykładów planów spawania opracowanych w przemyśle dla omawianych konstrukcji i elementów konstrukcyjnych wykonanych wg tych planów. Ze względu na brak wytycznych co do formy, plany spawania różnią się między sobą formą i zakresem informacji w nich zawartych. Przykłady te mogą stanowić wytyczne do przygotowania podobnych opracowań przez spawalników-technologów dla realizowanych aktualnie zleceń. Elementy odkształceń i naprężeń własnych konstrukcji, możliwości ich przewidywania oraz skutki występowania powinny być szczególnie istotne przy przygotowaniu projektu.

Książka ta jest pierwszym opracowaniem ujmującym w tak szeroki sposób zagadnienie przygotowania planów spawania.

Książka zawiera wiadomości dotyczące spawania stali odpornych na korozję. Przeznaczona jest dla uczestników kursów spawania oraz spawaczy i instruktorów spawania chcących poszerzyć swoją wiedzę. Może ona stanowić pomoc również dla uczniów techników oraz słuchaczy wyższych szkół technicznych.

Słownik adresowany jest do spawaczy i osób nadzoru spawalniczego. Zawiera najważniejsze terminy związane z najnowszymi technikami spajania. Zamieszczono w nim także rozmówki niezbędne w nawiązaniu pierwszego kontaktu z niemieckim pracodawcą.

Spawalnicze gazy osłonowe i palne

Książka jest pierwszą w kraju monografią na temat gazów stosowanych w spawalnictwie, w której w sposób wyczerpujący i usystematyzowany przedstawiono zagadnienia niezbędne do poznania roli gazów w procesach cieplnych i metalurgicznych zachodzących podczas spawania i procesów pokrewnych.

Książka polecana przede wszystkim inżynierom spawalnikom i osobom zajmującym się technologiami spawalniczymi w zakładach produkcyjnych, gdyż znajdą w niej zarówno prkatyczne wskazania dotyczące wyboru optymalnego gazu osłonowego lub palnego, jak i wyjaśnienie zjawisk fizykochemicznych uzasadniających ten wybór.

Będzie ona również przydatna pracownikom ośrodków badawczych i uczelni oraz studentom wydziałów mechanicznych, zwłaszcza specjalizujących się w spawalnictwie.

Konstrukcje spawane Połączenia

Książka obejmuje całość konstrukcyjnych i technologicznych zagadnień dotyczących projektowania połączeń spawanych. Po scharakteryzowaniu konstrukcji spawanych omówiono różne rodzaje stali oraz zasady ich doboru na te konstrukcje, Wiele miejsca poświęcono naprężeniom i odkształceniom spawalniczym oraz pęknięciom technologicznym, kruchym, lamelarnym i zmęczeniowym. Podano wiadomości niezbędne do projektowania, obliczania i wymiarowania połączeń spawanych wraz z przykładami rozwiązań. Opisano spawanie elementów konstrukcyjnych w budownictwie stalowym, zbiornikach, naczyniach ciśnieniowych, rurociągach, maszynach i urządzeniach. Przedstawiono metody spawania stali konstrukcyjnych oraz omówiono badania nieniszczące stalowych złączy spawalniczych.

Lutowanie w budowie maszyn

Książka jest poświęcona lutowaniu – jednej z najstarszych metod spajania.

Przedstawiono w niej fizykochemiczne aspekty, metody i tendencje rozwojowe procesu lutowania, scharakteryzowano budowę oraz właściwości spoiw i topników. Omówiono konstrukcję złączy lutowanych, technologiczne aspekty lutowania wraz z metodyką opracowania procesu lutowania, a także zagadnienia mechanizacji i automatyzacji tego procesu. Podano metody kontroli połączeń lutowanych oraz przykłady ich zastosowań w budowie maszyn.

Jest przeznaczona dla studentów kierunków: inżynieria materiałowa, mechanika i budowa maszyn i metalurgia. Będzie też przydatna dla inżynierów mechaników zainteresowanych spajaniem nowoczesnych tworzyw konstrukcyjnych i nowymi technologiami materiałowymi.