Wojsko

Panzerkampfwagen V Panther, zwany w Polsce Panterą, był wzorem dla wielu czołgów po II wojnie światowej. W tym bogato ilustrowanym kompendium zrekonstruowano jego historię i znaczenie na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych. Omówiono też system uzbrojenia czołgu, jego zalety i wady, a także zanalizowano raporty z czasów wojny, porównano go również z pojazdami będącymi na wyposażeniu wrogich armii. Przeglądu dopełniają niepublikowane dotychczas fotografie i artykuły prasowe.

Książka powstała w wyniku drobiazgowych prac archiwalnych, zawiera autentyczne raporty, kolorowe rysunki oraz rzadkie dokumenty i zdjęcia.

Thomas Anderson jest ekspertem w dziedzinie historii niemieckiego wojska w latach 1933–1945. Podając dane historyczne i techniczne, polega nie tylko na własnej pamięci i literaturze przedmiotu, lecz także na rzetelnych danych archiwalnych. Od lat prowadzi  badania w archiwach wojskowych w USA, Niemczech oraz innych krajach europejskich.

Najważniejsze typy czołgów z lat drugiej wojny światowej – historia ich powstania i udziału w walkach oraz ich parametry techniczne. W tej bogato ilustrowanej publikacji Thomas Anderson, znawca militariów z okresu drugiej wojny światowej, przedstawia wszystkie typy czołgów, które odegrały znaczącą rolę w zmaganiach podczas tego konfliktu, zarówno te w wojskach niemieckich i ich sojuszników, armiach Włoch i Japonii, jak i czołgi w siłach pancernych państw alianckich – ZSRS, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Dokładnie opisuje poszczególne typy, a także podaje szczegółowe zestawienia ich danych taktyczno-technicznych. Przeglądu tego dopełniają liczne niepublikowane dotąd zdjęcia i fragmenty relacji świadków.

Panzerkampfwagen IV to jedyny typ niemieckiego czołgu, który znajdował się w wyposażeniu niemieckich wojsk pancernych przez całą II wojnę światową. Od pierwszych kampanii błyskawicznych, aż po ostatnie walki w obronie Rzeszy, atakowanej przez potężne zgrupowania Armii Czerwonej. PzKpfw IV należał do najważniejszych typów uzbrojenia niemieckich sił pancernych, a w latach 1939-194 wyprodukowano ponad 8500 egzemplarzy tego czołgu.

W 1935 roku w niemieckich wojskach lądowych przystąpiono do tworzenia Sturmartillerie – jednostek artylerii szturmowej złożonych z oddziałów wozów pancernych i piechoty, zdolnych do przełamywania nieprzyjacielskich umocnień. Na ich potrzeby powstały wozy bojowe charakteryzujące się niską sylwetką i silnym opancerzeniem czołowym, które były idealnym typem broni do wspierania oddziałów niemieckiej piechoty i niszczenia dział, gniazd broni maszynowej oraz bunkrów przeciwnika.

Ta bogato ilustrowana książka wnikliwie opowiada historię rozwoju i służby najpopularniejszego powojennego czołgu T-55, który od lat 60. XX wieku zasilał armie blisko 40 krajów. Autorzy, wybitni znawcy tematu, czerpią z najnowszych badań archiwów rosyjskich oraz bogatej kolekcji zdjęć.

Czołg T-55 wszedł do uzbrojenia w Związku Sowieckim w maju 1958 roku. W istocie powstał jako „racjonalizatorska” wersja czołgu T-54B: z silną armatą 100 mm i silnikiem dieslowskim W-2. W późniejszych latach wprowadzono w nim inne znaczne ulepszenia, w tym możliwość prowadzenia ognia przy użyciu przeciwpancernych pocisków rakietowych, dalmierze laserowe, większą moc wyjściową silnika i nowy układ jezdny oraz dodatkowe środki ochrony, szczególnie przeciwjądrowej.

Mimo że T-55 był ściśle związany z projektami poprzednich sowieckich czołgów, należał do najbardziej znanych typów broni stworzonych przez Związek Sowiecki w okresie zimnej wojny i jednocześnie stał się jednym z najbardziej rozpowszechnionych typów uzbrojenia w historii. W Związku Sowieckim wyprodukowano blisko 23 tysiące egzemplarzy T-55 we wszystkich wersjach, 15 tysięcy – w Polsce i Czechosłowacji, pewną niewielką liczbę – w Rumunii, z kolei tysiące pochodnych wersji opuściły fabryki w Chińskiej Republice Ludowej. Łącznie wyprodukowano ponad 95 tysięcy sztuk tego wozu bojowego (i jego pochodnych) – co zapewniło mu pierwsze miejsce pod względem liczebności na świecie.  

Niemiecka dywizja pancerna, wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt wojskowy, była samodzielnym związkiem taktycznym, zdolnym do przełamania nieprzyjacielskich linii obronnych, likwidacji oporu przeciwnika na zdobytym terenie i ustanowienia nowej linii frontu.

Pierwsze trzy niemieckie dywizje pancerne powstały w 1935 roku z inicjatywy i pod nadzorem Heinza Guderiana. Zyskały reputację dzięki taktyce blitzkriegu i błyskawicznym zwycięstwom militarnym w latach 1939–1940. Do czasu gdy Niemcy zaatakowały Związek Sowiecki, liczba tych formacji wzrosła do 21. Ich organizacja (liczba pułków, batalionów oraz typy używanych pojazdów) nieustannie się zmieniała, gdyż wyciągano wnioski z przebiegu walk i problemów z wyposażeniem tych dywizji w odpowiedni sprzęt.

Trzeci tom kompendium Niemiecka broń pancerna to wyczerpujące źródło wiedzy o strukturze i historii najpotężniejszej formacji sił zbrojnych Trzeciej Rzeszy. Autor przedstawia fascynujące dzieje dywizji pancernych – od powstania w latach przedwojennych, po rozwój i ewolucję w okresie wojny – oraz dokładny opis wszystkich jednostek w ich składzie i działania na polach bitew. Szczegółowo opisuje struktury organizacyjne oraz doświadczenia bojowe tych dywizji na frontach drugiej wojny światowej. Publikacja powstała w oparciu o bogate źródła z lat przedwojennych i wojennych. Tekst został zilustrowany wykresami i tablicami, cytowanymi fragmentami autentycznych wojennych raportów oraz efektownymi, nieznanymi wcześniej zdjęciami z archiwów i zbiorów prywatnych.  

Thomas Anderson jest uznanym specjalistą w dziedzinie niemieckich opancerzonych wozów bojowych z lat drugiej wojny światowej i autorem licznych poświęconych im książek. Nakładem Wydawnictwa RM ukazały się jego monografie Pantera (2018) i Tygrys (2022), dwa pierwsze tomy Niemieckiej broni pancernej (2022), a także kompendium Czołgi II wojny światowej (2021).

Opis

 Czołgi odegrały pierwszoplanową rolę w niemieckich ofensywach na początku drugiej wojny światowej. Znajdowały się w szpicy atakujących zgrupowań Wehrmachtu podczas błyskawicznego podboju krajów zachodnioeuropejskich w 1940 roku, w czasie działań Afrika Korps w Afryce Północnej i w trakcie uderzenia na Związek Sowiecki w 1941 roku.  

Czołg, traktowany początkowo jako militarny eksperyment, za sprawą wykorzystania przez armię niemiecką przeobraził się w oręż, który mógł zadecydować o wyniku konfliktów zbrojnych. Wynikało to nie tyle z jego walorów technicznych, ile z utworzenia wojsk pancernych o odrębnej doktrynie, organizacji i taktyce. Panzerwaffe, bo tak nazywała się nowa formacja, wykazały się nadzwyczajną skutecznością w początkowych latach drugiej wojny światowej.  

Niniejsza książka jest pierwszą częścią dwutomowej historii sprzętu i działań bojowych legendarnej Panzerwaffe. W tym tomie szczegółowo opisano rozwój niemieckich sił pancernych od pierwszych dni ich istnienia, czyli czasów bezpośrednio po pierwszej wojnie światowej, przez największe sukcesy militarne Trzeciej Rzeszy w latach 1939–1942, aż po pierwsze półrocze wojny na froncie wschodnim, gdzie niemieckie czołgi po raz pierwszy trafiły na równorzędnego przeciwnika. Korzystając z autentycznych wojennych raportów i innych dokumentów z epoki, autor przedstawia ewolucję i dokonania Panzerwaffe, które po raz pierwszy dowiodły swej potęgi w kampanii polskiej w 1939 roku, a rok później, podczas kampanii na froncie zachodnim, przyczyniły się do sukcesu koncepcji Blitzkriegu. Nieznane wcześniej zdjęcia z archiwów i zbiorów prywatnych przybliżają dzieje tej potężnej niemieckiej machiny militarnej.  

Thomas Anderson jest znawcą niemieckiej broni pancernej z czasów II wojny światowej i autorem poczytnych książek na jej temat. Nakładem wydawnictwa RM ukazały się m.in. jego monografie poświęcone legendarnym czołgom: Tygrys (2017) i Pantera (2018).    

Im bliżej człowiek znajdzie się wojny, tym mniej mu się ona podoba. Ludzkim umysłem steruje pierwotna, nieświadoma, praktycznie niedostrzegalna niechęć do zabijania i równie silny strach przed utratą życia. Aby ułatwić wygrywanie wojen, ogromny wysiłek i niebotyczne pieniądze zainwestowano w próbę stłumienia u żołnierzy tych reakcji.

Ta książka łączy pochodzące z pierwszej ręki relacje z różnych bitew z wynikami badań naukowych w dziedzinie psychologii walki zbrojnej, które oferują wiarygodny wgląd w to, co wojna jest w stanie zrobić z umysłem człowieka. Nie mówi o generałach i strategach, lecz skupia się na najniższym poziomie taktycznym – na zwykłych żołnierzach, którzy stają twarzą w twarz do walki z nieprzyjacielem. Pokazuje, co i dlaczego dzieje się w głowie człowieka, który ma zabijać i sam może zostać zabity, i ma tego pełną świadomość. Podpowiada, jak wykorzystać ludzkie reakcje, aby odnieść zwycięstwo, a zarazem uchronić ludzkie życie.  

Leo Murray to literacki pseudonim analityka wojskowego i byłego żołnierza, który połowę swojego życia spędził na studiowaniu psychologii walki zbrojnej. Przeprowadził wywiady z wieloma weteranami wojennymi, młodymi i starymi, a także z dowódcami.  

Tiger, „król” pól bitewnych na froncie wschodnim, w Afryce Północnej i Europie Zachodniej w latach drugiej wojny światowej, to – za sprawą swojej masywnej sylwetki i wielkiej siły ognia – jeden z najsławniejszych czołgów w historii. Jego zabójczo celne i skuteczne działo 8,8-cm KwK L/56 budziło postrach wśród czołgistów sowieckich i alianckich, i nie bez powodu – było w stanie przebić pancerz każdego ówczesnego wozu bojowego.

Książka przedstawia historię Tygrysa od jego początków i pierwszych modeli prototypowych po liczne warianty budowane na podwoziu tego czołgu. Szczegółowo prezentuje mechanikę Tygrysa oraz jego dane taktyczno-techniczne – opancerzenie, uzbrojenie i amunicję – które czyniły z niego tak groźny oręż. Autor w oparciu o zachowane materiały archiwalne, uzupełnione wspomnieniami członków załóg czołgów, komentuje też rozpowszechnione opinie na temat Tygrysów – zarówno o ich rzekomej niezniszczalności i rozstrzygającej roli w wielu bataliach, jak i zbytnim skomplikowaniu konstrukcyjnym oraz zawodności na froncie.

Ta niezwykła monografia zawiera wiele niepublikowanych wcześniej zdjęć, efektownie ilustrujących bojowe dzieje Tygrysa. Przywołuje wyjątki z podręczników obsługi opisywanych czołgów, a także wydobyte z niemieckich archiwów wspomnienia weteranów wojsk pancernych Wehrmachtu i Waffen-SS o tym najsłynniejszym czołgu w historii wojen.  

Thomas Anderson jest znawcą niemieckich pojazdów opancerzonych z lat drugiej wojny światowej. Od wielu lat prowadzi badania w archiwach wojskowych w Niemczech, innych krajach europejskich oraz w USA. Dotarł też do niepublikowanych zdjęć, na których uwieczniono wozy bojowe potężnej Panzerwaffe. Jest ponadto autorem trzytomowej historii formacji artylerii szturmowej.  

Opis

Trzydziestego listopada 1939 roku Armia Czerwona zaatakowała Finlandię, licząc na rozbicie w kilka dni nielicznych i słabo uzbrojonych oddziałów armii fińskiej. Jednak niespodziewanie – przez ponad trzy zimowe miesiące, aż do zakończenia konfliktu 13 marca 1940 roku – Finowie opierali się radzieckiemu najeźdźcy, zadając jego wojsku ogromne straty i niszcząc rzucane na front dywizje.

Żeby zrekonstruować przebieg tych nierównych zmagań, Bair Irincheev sięgnął po imponujący wybór źródeł historycznych: od relacji naocznych świadków przez pamiętniki wojenne aż po raporty wojskowe i dokumenty pochodzące z fińskich i rosyjskich archiwów. Na ich podstawie dokonał analizy przyczyn nieudolnych poczynań Armii Czerwonej. Nigdy wcześniej surowa rzeczywistość wojny zimowej nie została przedstawiona z tak poruszającą szczegółowością. Bolesna codzienność wyczerpanych żołnierzy obu stron, brutalny charakter walk i nieustająca konfrontacja z żywiołami natury – to wszystko przewija się we wspomnieniach ludzi, którzy brali udział w tym koszmarnym starciu.

Oto wnikliwa, napisana ze znawstwem historia technicznej i taktycznej ewolucji snajperstwa od wojny krymskiej po współczesność.

Ta książka opisuje, jak zadziwiająco długo armie nie doceniały roli snajperów w walce, mimo że celne strzelanie było już technicznie możliwe w XIX wieku. Przełom nastąpił dopiero w latach 1939‒1940, podczas wojny zimowej między Finlandią a Związkiem Radzieckim, kiedy wyćwiczeni strzelcy wyborowi dowiedli swojej siły a słynny Fin Simo Häyhä zastrzelił 505 wrogów w niespełna 100 dni. Po 1945 roku sława snajperów znów na jakiś czas zbladła. Jednak wojna w Wietnamie, niekończący się konflikt na Bliskim Wschodzie i zagrożenie terroryzmem dały nowy impuls do rozwoju nie tylko snajperstwa, ale także skuteczniejszej broni.

Autor omawia kluczowe dla rzemiosła snajperskiego umiejętności terenowe: polowanie, śledzenie i cierpliwą obserwację. Zwraca uwagę na przełomowe dokonania w historii rozwoju karabinów snajperskich, a w szczególności na ich wady i zalety. Prezentuje wyniki nowych testów celności różnych karabinów z unikatowym systemem statystycznej oceny trafień. Podaje nowe, często korygujące dawne błędy informacje o najlepszych snajperach, oparte na badaniach genealogicznych.  

John Walter (ur. 1951 w Glasgow) to jeden z najpłodniejszych pisarzy zajmujących się tematyką broni strzeleckiej ‒ autor 70 książek przetłumaczonych na kilkanaście języków. W dorobku ma prace o pistolecie Luger, kilka wydań Rifles of the World i The Airgun Book, a także The Rifle Story, The Handgun Story, Guns of the Elite i jej kontynuację Guns of the Elite Forces, a także The German Rifle i The Greenhill Dictionary of Guns and Gunmakers.

Tygrys – Tiger – to „król” pól bitewnych na froncie wschodnim, w Afryce Północnej i Europie Zachodniej podczas drugiej wojny światowej. Za sprawą swojej masywnej sylwetki i wielkiej siły ognia stał się jednym z najsławniejszych czołgów w historii. Jego zabójczo celne działo 8,8-cm KwK L/56 budziło postrach wśród czołgistów sowieckich i alianckich. Książka przedstawia historię Tygrysa – od jego początków i pierwszych modeli po liczne warianty budowane na podwoziu tego czołgu. Szczegółowo prezentuje mechanikę oraz jego dane taktyczno-techniczne – opancerzenie, uzbrojenie i amunicję. Zawiera wiele niepublikowanych wcześniej zdjęć ilustrujących bojowe dzieje Tygrysa. Przywołuje wyjątki z podręczników obsługi tego wozu pancernego, a także wspomnienia weteranów wojsk pancernych Wehrmachtu i Waffen-SS o tym jednym z najsłynniejszych czołgów w historii.

Najważniejsze typy czołgów z lat drugiej wojny światowej historia ich powstania i udziału w walkach oraz ich parametry techniczne. W tej bogato ilustrowanej publikacji Thomas Anderson, znawca militariów z okresu drugiej wojny światowej, przedstawia wszystkie typy czołgów, które odegrały większą rolę podczas tego konfliktu, zarówno te w wojskach niemieckich i ich sojuszników, armiach Włoch i Japonii, jak i czołgi w siłach pancernych państw alianckich ZSRS, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Dokładnie opisuje poszczególne typy, a także podaje szczegółowe zestawienia ich danych taktyczno-technicznych. Przeglądu tego dopełniają liczne niepublikowane dotąd zdjęcia i fragmenty relacji świadków. Thomas Anderson jest znawcą niemieckiej broni pancernej z czasów drugiej wojny światowej i autorem poczytnych książek z dziedziny historii militarnej. Po polsku ukazały się jego monografie poświęcone słynnym niemieckim czołgom: Tygrys (Wydawnictwo RM 2017) i Pantera (Wydawnictwo RM 2018), oraz kompendia Niemiecka broń pancerna 19391942 (Wydawnictwo RM 2019) i Niemiecka broń pancerna 19431945 (Wydawnictwo RM 2020).

W tej bogato ilustrowanej publikacji Thomas Anderson, znawca militariów z okresu drugiej wojny światowej, przedstawia wszystkie typy czołgów, które odegrały większą rolę podczas tego konfliktu, zarówno te w wojskach niemieckich i ich sojuszników, armiach Włoch i Japonii, jak i czołgi w siłach pancernych państw alianckich – ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Dokładnie opisuje poszczególne typy, a także podaje szczegółowe zestawienia ich danych taktyczno-technicznych. Przeglądu tego dopełniają liczne niepublikowane dotąd zdjęcia i fragmenty relacji świadków.  

Thomas Anderson jest znawcą niemieckiej broni pancernej z czasów drugiej wojny światowej i autorem poczytnych książek z dziedziny historii militarnej. Po polsku ukazały się jego monografie poświęcone słynnym niemieckim czołgom: Tygrys (Wydawnictwo RM 2017) i Pantera (Wydawnictwo RM 2018), oraz kompendia Niemiecka broń pancerna 1939–1942 (Wydawnictwo RM 2019) i Niemiecka broń pancerna 1943–1945 (Wydawnictwo RM 2020).

Dziś czołgi to synonim nowoczesnej armii – pozornie niezniszczalny, zaawansowany pod względem technologicznym system uzbrojenia. Jak jednak przebiegał rozwój czołgu i jak czołgi wpłynęły na sposób prowadzenia konfliktów zbrojnych od chwili, gdy pierwsze z nich wtoczyły się ociężale na pole bitewne w 1916 roku? Z końcem pierwszej wojny światowej armie poszczególnych krajów zaczęły stawiać na „ciężkie” bądź „lekkie” czołgi zgodnie ze swoimi doktrynami militarnymi. W latach drugiej wojny światowej czołgi uczestniczyły już niemal we wszystkich walkach: stanowiły szpicę niemieckich wojsk podbijających Europę w kampaniach błyskawicznych aż do czasu, kiedy sowieckie wozy pancerne okazały się dla nich więcej niż równorzędnymi przeciwnikami, co doprowadziło na froncie wschodnim do największych bitew czołgowych w dziejach. Po drugiej wojnie światowej konstrukcje czołgów były coraz bardziej wyrafinowane, a broń pancerna odegrała główną rolę w konfliktach zbrojnych doby współczesnej. W niniejszym opracowaniu autorzy przedstawiają stuletnią historię innowacji technicznych i taktycznych cechujących proces nieprzerwanego rozwoju czołgu.

Oscar E. Gilbert ­– autor książek z dziedziny historii militarnej. Służył w amerykańskim Korpusie Piechoty Morskiej. Romain Cansière – badacz dziejów amerykańskich marines.

Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do drugiej wojny światowej zapewniło koalicji alianckiej potężne wsparcie przemysłowe Ameryki i umożliwiło przejęcie inicjatywy strategicznej w walkach z Niemcami i Japonią na różnych kontynentach. Główną rolę odegrał w tym amerykański przemysł zbrojeniowy dostarczający między innymi czołgów oraz innych opancerzonych wozów bojowych. W latach 1939–1945 w Stanach Zjednoczonych wyprodukowano 88 140 czołgów oraz 18 620 innych pojazdów opancerzonych – prawie dwukrotnie więcej niż w tym samym czasie w Niemczech i Wielkiej Brytanii razem wziętych.            

W tej bogato ilustrowanej książce Michael Green, specjalista w dziedzinie broni pancernej, przedstawił różnorodne typy amerykańskich wozów bojowych z czasów drugiej wojny światowej: od osławionych czołgów M4 Sherman, M3 Stuart i M3 Lee, po transportery półgąsienicowe, działa samobieżne, niszczyciele czołgów, opancerzone pojazdy ewakuacyjne i gąsienicowe amfibie desantowe. Opisał ich konstrukcję i rozwój, udział w wojennych bataliach oraz ocenił wpływ, jaki wywarły na ostateczny rezultat tego światowego konfliktu. Czołgi i inne wozy pancerne, które opuszczały amerykańskie fabryki, stanowiły uzbrojenie nie tylko armii amerykańskiej, ale także wojsk Wielkiej Brytanii i innych krajów alianckiej koalicji, tworząc potężną aliancką „pancerną pięść”, która zadała ostateczną klęskę nazistowskim Niemcom i cesarskiej Japonii.