Podstawy anatomii zwierząt domowych

Przespolewska Helena, Kobryń Henryk, Szara Tomasz, Bartyzel Bartłomiej J.

Spis treści

PRZEDMOWA ... 7

WSTĘP ... 8

WYKAZ SKRÓTÓW ... 8

1. NAUKA O KOŚCIACH (OSTEOLOGIA) ... 9
2. Kręgosłup (columna vertebralis) ... 12
3. Kościec klatki piersiowej (skeleton thoracis) ... 16
4. Kości czaszki (ossa cranii) ... 18

3.1. Kości mózgowioczaszki (neurocranium) ... 19

3.2. Kości trzewioczaszki (splanchnocranium) ... 23

4. Kościec kończyn (skeleton appendiculare s. membrorum) ... 28

4.1. Kości kończyny piersiowej (ossa membri thoracici) ... 28

4.2. Kości kończyny miednicznej (ossa membri pelvini) ... 32

1. NAUKA O POŁĄCZENIACH KOŚCI (ARTHROLOGIA) ... 37
2. Połączenia włókniste (articulationes fibrosae) ... 37
3. Połączenia chrząstkowe (articulationes cartilagineae) ... 37
4. Połączenia maziowe – stawy (articulationes synoviales) ... 37
5. Połączenia kręgosłupa (articulationes columnae vertebralis) ... 39
6. Połączenia klatki piersiowej (articulationes thoracis) ... 41
7. Połączenia czaszki (articulationes cranii) ... 41
8. Połączenia kończyny piersiowej (articulationes membri thoracici) ... 42
9. Połączenia kończyny miednicznej (articulationes membri pelvini) ... 43

III. NAUKA O MIĘŚNIACH (MYOLOGIA) ... 46

1. Narządy pomocnicze mięśni ... 48
2. Mięśnie skórne (musculi cutanei) ... 48
3. Mięśnie głowy (musculi capitis) ... 49
4. Mięśnie szyi (musculi colli) ... 51
5. Mięśnie grzbietu (musculi dorsi) ... 52
6. Mięśnie klatki piersiowej (musculi thoracis) ... 54
7. Mięśnie brzucha (musculi abdominis) ... 55
8. Mięśnie ogona (musculi caudae) ... 57
9. Mięśnie kończyn (musculi membrorum) ... 57

9.1. Mięśnie kończyny piersiowej (musculi membri thoracici) ... 57

9.2. Mięśnie kończyny miednicznej (musculi membri pelvini) ... 62

10. Układ ustaleniowy ... 67

1. NAUKA O TRZEWIACH (SPLANCHNOLOGIA) ... 69
2. Aparat (układ) trawienny (apparatus digestorius) ... 69

1.1. Jama ustna (cavum oris) ... 69

1.2. Gardziel (fauces) ... 80

1.3. Gardło (pharynx) ... 80

1.4. Przełyk (oesophagus) ... 81

1.5. Żołądek (ventriculus s. gaster) ... 82

1.6. Jelito cienkie (intestinum tenue) ... 85

1.7. Jelito grube (intestinum crassum) ... 87

1.8. Kanał odbytowy (canalis analis) i odbyt (anus) ... 90

1.9. Wątroba (hepar s. jecur) ... 90

1.10. Trzustka (pancreas) ... 94

1.11. Otrzewna (peritonaeum) ... 95

2. Aparat (układ) oddechowy (apparatus respiratorius) ... 95

2.1. Nos zewnętrzny (nasus externus) ... 96

2.2. Jama nosowa (cavum nasi) ... 96

2.3. Zatoki przynosowe (sinus paranasales) ... 97

2.4. Gardło (pharynx) ... 99

2.5. Krtań (larynx) ... 99

2.6. Tchawica (trachea) ... 100

2.7. Oskrzela (bronchi) ... 101

2.8. Płuco (pulmo s. pneumon) ... 101

2.9. Opłucna (pleura) ... 102

3. Aparat (układ) moczowo-płciowy (apparatus urogenitalis) ... 103

3.1. Narządy moczowe (organa urinaria) ... 103

3.1.1. Nerka (ren s. nephros) ... 103

3.1.2. Moczowód (ureter) ... 105

3.1.3. Pęcherz moczowy (vesica urinaria) ... 106

3.1 4. Cewka moczowa (urethra) ... 107

3.2. Narządy płciowe męskie (organa genitalia masculina) ... 108

3.2.1. Jądro (testis s. orchis s. didymis) ... 108

3.2.2. Najądrze (epididymis) ... 109

3.2.3. Nasieniowód (ductus deferens) ... 109

3.2.4. Osłonki powrózka nasiennego i jądra ... 110

3.2.5. Powrózek nasienny (funiculus spermaticus) ... 111

3.2.6. Aparat więzadłowy jądra ... 111

3.2.7. Gruczoły płciowe dodatkowe (glandulae genitales accessoriae) ... 111

3.2.8. Prącie (penis) ... 113

3.3. Narządy płciowe żeńskie (organa genitalia feminina) ... 114

3.3.1. Jajnik (ovarium) ... 114

3.3.2. Jajowód (tuba uterina s. oviductus s. salpinx) ... 116

3.3.3. Macica (uterus s. metra s. hystera) ... 117

3.3.4. Pochwa (vagina s. colpos) ... 118

3.3.5. Przedsionek pochwy (vestibulum vaginae) ... 119

3.3.6. Srom (pudendum femininum s. vulva) ... 119

3.3.7. Błony płodowe i łożysko ... 120

4. Gruczoły dokrewne (glandulae endocrinae) ... 122

4.1. Gruczoł tarczowy – tarczyca (glandula thyreoidea) ... 123

4.2. Gruczoły przytarczycowe – przytarczyce (glandulae parathyeroideae) ... 123

4.3. Przysadka (hypophysis s. glandula pituitaria) ... 123

4.4. Szyszynka (glandula pinealis) ... 124

4.5. Nadnercze – gruczoł nadnerczowy (glandula adrenalis s. glandula suprarenalis) ... 124

1. NAUKA O NACZYNIACH (ANGIOLOGIA) ... 125
2. Układ sercowo-naczyniowy (systema cardiovasculare) ... 125

1.1. Krew (sanguis) ... 125

1.2. Serce (cor, kardia) ... 126

1.3. Naczynia krwionośne (vasa sanguinea) ... 130

2. Układ chłonny (systema lymphaticum) ... 137

2.1. Chłonka (lympha) ... 137

2.2. Naczynia chłonne (vasa lymphatica) ... 137

2.3. Narządy chłonne (organa lymphatica) ... 138

1. UKŁAD NERWOWY (SYSTEMA NERVOSUM) ... 142
2. Układ nerwowy ośrodkowy – centralny (systema nervosum centrale) ... 143

1.1. Rdzeń kręgowy (medulla spinalis) ... 143

1.2. Opony rdzenia kręgowego (meninges spinales) ... 146

1.3. Mózgowie (encephalon) ... 147

1.4. Opony mózgowia (meninges encephali) ... 153

1.5. Płyn mózgowo-rdzeniowy (liquor cerebrospinalis) ... 153

2. Układ nerwowy obwodowy (systema nervosum periphericum) ... 154
3. Układ nerwowy autonomiczny (systema nervosum autonomicum) ... 158

VII. NARZĄDY ZMYSŁÓW (ORGANA SENSUUM) ... 162

1. Narząd wzroku (organum visus) ... 162

1.1. Oko (oculus) ... 162

1.2. Narządy dodatkowe oka (organa oculi accessoria) ... 167

2. Narząd przedsionkowo-ślimakowy – ucho (organum vestibulocochleare s. auris) ...