W latach siedemdziesiątych XX w., w wyniku kryzysu energetycznego, pojawiła się w świecie tendencja racjonalizacji (ograniczania) zużycia energii elektrycznej na oświetlenie. Około 10 lat później,
Stowarzyszenie Inżynierów Oświetleniowców Ameryki Północnej zaleciło stosowanie specjalnej
procedury, polegającej na ograniczaniu mocy instalowanej w urządzeniach oświetleniowych. Limity mocy, zróżnicowane ze względu na rodzaje aktywności, odniesiono do całych budynków i przyległych stref. W europejskiej literaturze zaczęło pojawiać się pojęcie „oświetlenie wydajne energetycznie”, rozumiane
jako oświetlenie charakteryzujące się zminimalizowanym zużyciem energii elektrycznej, bez uszczerbku jednak dla ilościowych i jakościowych cech oświetlenia.
W 1991 r. odbyła się w Szwecji pierwsza konferencja poświęcona zagadnieniom ograniczania zużycia energii na oświetlenie. Można przyjąć, że w jej wyniku idea oświetlenia wydajnego energetycznie zyskała akceptację i podano podstawowe sposoby dochodzenia do takiego oświetlenia, a także jedne z pierwszych wyników badań nad nim. Obecnie oświetlenie wydajne energetycznie jest powszechnie akceptowane i rozwijane, także wPolsce, z uwzględnieniem postępu technologicznego,dotyczącego źródeł światła, opraw oświetleniowych, sprzętu pomocniczego oraz systemów kontroli oświetlenia. Książka napisana została w zasadzie w założeniu znajomości ogólnej wiedzy o oświetlaniu. Nie zawsze jednak wiedza taka jest w pełni dostępna lub przyswojona w zakresie pozwalającym na zrozumienie sensu fizykalnego i psychologicznego wielu istotnych zjawisk, pojęć i zasad. Autor zdecydował się na podanie także wiadomości wybranych, w ujęciu „pigułkowym”, przydatnych dla zrozumienia podstaw oświetlania. Treść książki została istotnie wzbogacona wybranymi z normy PN-EN 15193: 2007 tablicami, podanymi w załączniku za zgodą Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.Wobec obecnie szczególnej potrzeby redukowania zużycia energii ta książka może się przydać wielu osobom zajmującym się oświetleniem.
SPIS TREŚCI:
OD AUTORA ........4
PRZEDMOWA ..................6
1. NOWE PODEJŚCIE DO REALIZACJI I OCENY OŚWIETLENIA WYDAJNEGO ENERGETYCZNIE [6] ...7
1.1 Koncepcja określania i oceny energii zużytej na oświetlenie ............7
1.2 Techniki minimalizowania zużycia energii na oświtlenie ...................9
1.2.1 Kontrolowanie stałego poziomu natężenia oświetlenia, na zasadzie zmiennego wykorzystania przewymiarowej mocy instalowanej .............................9
1.2.2 Sterowanie i regulacja opraw oświetleniowych, na zasadzie ograniczania czasu świecenia i okresowego obniżania poziomu natężenia oświetlenia ....................10
1.2.3. Wykorzystywanie światła naturalnego, przy kontrolowanym doświetlaniu światłem sztucznym w porze dziennej .........12
1.3 Oświetlanie wartości LENI dla budynku .............14
1.4 Klasy kryteriów projektowania oświetlenia oraz kryterialne, domyślne wartości LENI, (Bench mark default value) ........ 15
1.5 Zalecenia i uwagi, dotyczące projektowania i realizacji oświetlenia .........18
1.6 Uwagi ...............20
Punkty widzenia ..................21
2. PRZESŁANKI PROJEKTOWANIA I EKSPLOATACJI OŚWIETLENIA WYDAJNEGO ENERGETYCZNIE .......... 24
2.1 Idea oświetlenia wydajnego energetycznie ............. 24
2.2 Współzależność czynników wyznaczających instalowaną moc jednostkową ...........24
2.3 Przyczynki do koncepcji oświetlania i przyjmowania założeń projektowych ............... 25
2.4 Sposoby stosowania stałego, dodatkowego, sztucznego oświetlenia wnętrz (PSALI) ............ 31
2.5 Przykładowe wyniki badań studialnych nad oświetleniem wydajnym energetycznie..............33
2.6 Korzyści i zagrożenia związane z wdrażaniem oświetlenia wydajnego energetycznie...........37
3. WYBRANE WIADOMOŚCI W UJĘCIU "PIGUŁKOWYM" ............40
3.1 "Język" techniki świetlnej ........... 40
3.2 Oświetlenie. Nadrzędne kryterium oświetlania i zasady oświetlania wnętrz ........41
3.3 Wartości użytkowe oświetlenia .......... 44
3.4 Kwestie cech pomieszczenia, cech stanowisk pracy i ich rozmieszczenia ........ 45
3.5 Kwestia tolerancji ..............48
LITERATURA ............49
Wykaz tablic, fotografii i rysunków .........50
Wykaz wybranych oznaczeń ........... 51
Załącznik: Wybrane tablice z PN-EN 15193:2007, z aneksów normy: C, D, F i G .............. 53