Historia

c

Tomasz S. Markiewka w charakterystycznym dla siebie, klarownym stylu, podejmuje próbę zdefiniowania czym jest współczesna lewica, gdzie sięgają jej korzenie i jakie stoją przed nią wyzwania.   W świecie, w którym opinie publiczną dominuje dyskurs neoliberalny, nie ma chyba poglądów, które budziłyby większy sprzeciw, niż te lewicowe. Autor wyjaśnia, skąd tak naprawdę wyrastają współczesne ruchy lewicowe i jaki wpływ wywarły na dotychczasową historię świata. Rozprawia się przy okazji z kilkoma dobrze już zadomowionymi mitami na temat osławionego „lewactwa”, wyjaśniając, jakie w rzeczywistości stoją za nim ideały i jakie tematy są dla współczesnej lewicy najistotniejsze – od nierówności społecznych, aż po kryzys środowiskowy. Ostatnia część pochyla się nad proponowanymi przez ten nurt rozwiązaniami, roztaczając możliwą wizję przyszłości dla świata, w którym do głosu doszłyby lewicowe idee.   W swoim wywodzie Markiewka posiłkuje diagnozami współczesnych lewicowych badaczy – od Davida Graebera, po Jasona Hickela – sprawiając, że Lewica może stanowić nie tylko świetny wstęp do własnych poszukiwań, lecz także pewne podsumowanie – chciałoby się powiedzieć, bryk – dla już zdeklarowanych lewicowców.   Tytuł, nieco przewrotnie, ma odsyłać do popularnej w latach dziewięćdziesiątych serii For Dummies, w Polsce wydawanej właśnie jako „dla opornych” czy „dla bystrzaków”. Obiecuje tym samym, że zagadnienie zostało wyjaśnione w sposób przystępny i precyzyjny, ale kompleksowy, bez uciekania się do uproszczeń.  

Tomasz S. Markiewka - doktor nauk humanistycznych, wykłada w Katedrze Filozofii Społecznej na UMK w Toruniu. Jako publicysta współpracuje m.in. „Krytyką Polityczną”, "OKO.press" czy „Nowym Obywatelem”. Jest autorem książek Język neoliberalizmu (Wydawnictwo Naukowe UMK, 2017), Gniew (Wydawnictwo Czarne, 2020), Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat (Czarna Owca, 2021) oraz Nic się nie działo. Historia życia mojej babki (Wydawnictwo Czarne, 2022). Jego pisarstwo charakteryzuje z jednej strony przejrzysty, klarowny styl, z drugiej - ogromna wrażliwość społeczna.

Równie przystępne, co kompleksowe wprowadzenie do tematu wojny, zarysowujące dzieje konfliktów od antyku po współczesność. W czterdziestu krótkich rozdziałach Jeremy Black rozpatruje wojnę jako zjawisko globalne, nie ograniczając swojego spojrzenia jedynie do Europy i Stanów Zjednoczonych, lecz także przyglądając się konfliktom, które rozgrywały się w Azji czy Afryce. Obok zmieniających oblicze wojen innowacji militarnych, autor zwraca uwagę na społeczne i kulturowe aspekty konfliktów, podkreślając jak duże znaczenie ma choćby ich różne postrzeganie przez poszczególne kultury. Wykorzystując zebraną wiedzę, Black podejmuję także próbę zarysowania możliwego kształtu przyszłych konfliktów zbrojnych.  

Jeremy Black, professor emeritus historii na University of Exeter. Autor licznych prac z zakresu historii wojskowości.

Frapująca i przystępna synteza wiedzy o średniowieczu – epoce, w której tworzyły się fundamenty współczesnej Europy.  

Chris Wickham ze swadą i klarownie opisuje trwające tysiąc lat średniowiecze – epokę obfitującą w burzliwe wydarzenia i przełomowe przemiany. Prezentuje świat władców, papieży, mistyków, teologów i rycerzy, ale też mieszczan, kupców i chłopów. Pokazuje ekonomiczne i polityczne podstawy średniowiecznej Europy, a także wzorce zachowań i różne aspekty średniowiecznej kultury. W jego ujęciu obraz średniowiecza jest wielowymiarowy. To epoka, w której współistnieją różne, choć rozwijające się równolegle, systemy gospodarcze, społeczne, polityczne i kulturalne, które warto ze sobą zestawiać, porównywać i objaśniać.  

Oto obraz średniowiecza, który powinniśmy znać w XXI wieku – daleki od stereotypowego wyobrażenia „ciemnych wieków średnich”, pełnych przemocy, ignorancji i zabobonów. To tysiąclecie znoju i trudu, pomysłowości i kompromisów, których efektem był ogromny skok cywilizacyjny.  

Ta książka jest o zmianie. Epoka, którą nazywamy średniowieczem − lub wiekami średnimi − trwała tysiąc lat, od 500 do 1500 roku, a Europa, która jest przedmiotem mojego zainteresowania w tej książce, pod koniec tego okresu stała się zupełnie innym miejscem niż u jego zarania. W VI wieku Europa była wyraźnie podzielona na dwie części: jedną zdominowaną i zarządzaną przez imperium rzymskie oraz zupełnie odmienną część drugą. Tysiąc lat później Europa przybrała swój skomplikowany kształt, z mozaiką licznych niezależnych państw, który w ogólnych zarysach zachował się do czasów współczesnych. Pisząc tę książkę, chciałem pokazać, jak do tego doszło.  

Ta bogato ilustrowana książka, w której wybitny znawca tematu Stephen Bull analizuje całą gamę mundurów, wyposażenia osobistego, broni, medali i odznaczeń, stanowi kompendium wiedzy o transformacji umundurowania niemieckiego żołnierza w okresie od rozpoczęcia działań wojennych we wrześniu 1939 roku do bezwarunkowej kapitulacji Niemiec w maju 1945 roku.

Po zakończeniu I wojny światowej, pokonana i znacznie okrojona liczebnie, niemiecka armia wprowadziła ujednolicone wzory umundurowania i wyposażenia. Wybuch wojny w 1939 roku spowodował dalsze adaptacje mundurów i insygniów, a coraz częstsze stosowanie kamuflażu i przyspieszone tempo rozwoju broni doprowadziło do powstania nowych typów odzieży i wyposażenia osobistego. Wojska, takie jak piechota górska, wojska pancerne i saperzy, otrzymały charakterystyczne elementy umundurowania i ekwipunku, a stale rozszerzające się fronty, na których walczyła niemiecka armia, od Afryki Północnej po rosyjskie stepy, sprawiły, że konieczne stało się pospieszne opracowanie odzieży i wyposażenia dostosowanych do działań w różnych warunkach klimatycznych. Ponadto dotkliwe niedobory surowcowe oraz wymogi związane z ubraniem i wyposażeniem wielomilionowej armii wymusiły uproszczenie wielu elementów umundurowania i wyposażenia oraz coraz częstsze stosowanie do ich produkcji materiałów zastępczych. Książka ta ilustruje ewolucję, jaką w ciągu prawie sześciu gorzkich lat wojny totalnej przeszło uzbrojenie i wyposażenie żołnierza armii niemieckiej.

Stephen Bull, historyk, kurator w Lancashire Museums i National Army Museum. Pracował również dla BBC. Autor wielu książek z historii broni i wojskowości, głównie z okresu II wojny światowej, oraz artykułów publikowanych w specjalistycznych czasopismach

Mój przyjaciel Hitler. Wspomnienia fotografa Hitlera  

Szczegóły prywatnego życia Hitlera we wspomnieniach jednego z jego najbliższych przyjaciół oraz zdjęcia, które pomogły stworzyć legendę Führera.  

Wpływy Hoffmanna sięgały jednak daleko poza sferę propagandy. Nie dość, że był obecny podczas wielu kluczowych wydarzeń w historii Trzeciej Rzeszy i miał dostęp do pilnie strzeżonych miejsc, to dopuszczono go do Hitlera i jego najbliższych współpracowników. Wspomnienia Hoffmanna  

Heinrich Hoffmann jako "nadworny" fotograf Hitlera odegrał istotną rolę w starannym kształtowaniu publicznego wizerunku Führera i gloryfikacji Trzeciej Rzeszy. Oficjalnym fotografem Hitlera został na samym początku jego kariery politycznej – w czasie jej trwania wykonał ponad dwa miliony zdjęć Führera. Ta wieloletnia znajomość zaowocowała swoistą zażyłością: był obecny podczas wielu kluczowych wydarzeń w historii Trzeciej Rzeszy, dopuszczano go do najbliższych współpracowników Hitlera, miał dostęp do pilnie strzeżonych miejsc, towarzyszył Hitlerowi w podróżach i wielu nieoficjalnych spotkaniach, a nawet odegrał nieoczywistą rolę swata, przedstawiając Hitlerowi swoją asystentkę, Ewę Braun. Dzięki długoletniej komitywie wspomnienia Hoffmanna obfitują w mało znane szczegóły z życia Führera. Są też fascynującym studium osobowości dyktatora i ciekawym spojrzeniem na kulisy powstania i upadku nazistowskiego reżimu.  

Bogato ilustrowana opowieść o ludziach odpowiedzialnych za rozwój infrastruktury i przemysłu zbrojeniowego Trzeciej Rzeszy. Pokazuje, jak zaplecze technologiczne – na równi ze zdyscyplinowaną i znakomicie wyposażoną armią – zapewniło Hitlerowi wieloletnią dominację na arenie międzynarodowej.  

Bohaterowie książki, Fritz Todt i Albert Speer, kolejni ministrowie uzbrojenia i amunicji Trzeciej Rzeszy, wiedzieli, że współczesna wojna toczy się nie tylko na polach bitew i w kwaterach dowódców. Zapotrzebowanie na fabryki zaopatrujące walczących w broń, autostrady pozwalające na szybkie dotarcie do celu, fortyfikacje i schrony sprawiło, że rola inżynierów i architektów była kluczowa, a rozwiązania technologiczne często decydowały o zwycięstwie lub porażce. Talent niemieckich technokratów nie tylko wspierał podboje Hitlera, ale także pozwolił przetrwać jego reżimowi dłużej, niż się spodziewano.  

Inżynierowie Hitlera to fascynująca historia rywalizacji technologicznej, w której prześcigali się walczący po obu stronach frontu.  

Blaine Taylor był dziennikarzem, weteranem wojny w Wietnamie i rzecznikiem prasowym amerykańskiego Kongresu. Przez lata zajmował się badaniami nad historią nazistowskich Niemiec, a na koncie ma ponad dwadzieścia książek na ten temat.

Fascynująca opowieść o życiu legendarnego konstruktora, który przez cztery dziesięciolecia zbroił wojska monarchii austro-węgierskiej i Trzeciej Rzeszy. Zdobył też sławę jako twórca pojazdów wyścigowych i samochodów osobowych.  

Uznawany za jednego z największych inżynierów XX wieku działających w przemyśle motoryzacyjnym, Ferdinand Porsche jest dziś pamiętany jako twórca znakomitych i popularnych pojazdów, takich jak Volkswagen Garbus czy samochody wyścigowe Auto Union Grand Prix. Jednak w swojej niezwykłej karierze konstruktorskiej okazał się równie pomysłowy jako projektant pojazdów wojskowych i innej militarnej maszynerii. Porsche pracował na rzecz wojska przez pół wieku. Podczas II wojny światowej należał do grona czołowych niemieckich konstruktorów, a Adolf Hitler zwracał się bezpośrednio do niego, gdy zależało mu na broni, która mogła przechylić szalę zwycięstwa na stronę Wehrmachtu. Karl Ludvigsen, historyk i doświadczony specjalista w dziedzinie motoryzacji, opisuje historię Porschego wnikliwie i kompleksowo. Prezentuje wiele nowoczesnych konstrukcji, których powstaniu Porsche patronował. Nie pomija kłopotliwej relacji inżyniera z kierownictwem Trzeciej Rzeszy, portretując go jako równie innowacyjnego, co kontrowersyjnego konstruktora.

Holokaust. Prawdziwe historie ocalonych to nie tyle historia Zagłady, ile historia ludzi, którzy cudem jej uniknęli. Głosy ponad setki ocalonych, choć odmalowują przejmujący obraz gett i obozów koncentracyjnych, opowiadają także o życiu przed i po wojnie.  

Ponad stu ocalonych, świadków i uczestników, kobiet, mężczyzn i dzieci, przedstawia nieubarwione, poruszające obrazy gett, obozów koncentracyjnych i marszów śmierci. Ich głosy składają się na opowieść o wymordowaniu przez reżim nazistowski ponad sześciu milionów ludzi, w większości Żydów. Świadectwa te poruszają tym bardziej, że poprzedzone zostały opisami przedwojennej codzienności, kiedy "życie było bardzo dobre i żyliśmy jak inni". Ocaleni opowiadają także o czasach powojennych i próbach powrotu do normalności, nie zawsze udanych. Jednak wśród historii mówiących o niewyobrażalnych potwornościach są i takie, które świadczą o nadziei i przetrwaniu.  

Lyn Smith jest uznaną historyczką i autorką kilku publikacji dotyczących Holokaustu. Jako nauczycielka akademicka wykłada przedmioty związane z prawami człowieka i stosunkami międzynarodowymi. Od kilkudziesięciu lat współpracuje z Holocaust Sound Archive.

Pizzuti przygląda się historii drugiej wojny światowej przez pryzmat wydarzeń zapomnianych lub wyciszonych dla wygody. Nie opiera się na domniemaniach. Bada dostępne źródła, zgłębia literaturę przedmiotu, przedstawia fakty, a na końcu proponuje swoją interpretację historii.

Przypomina o dużych wątpliwościach aliantów co do prawdziwości samobójstwa Hitlera w berlińskim bunkrze 30 kwietnia 1945 roku. Pokazuje, jak wielki biznes, w tym amerykański system bankowy, poparł wyścig zbrojeń i reżim nazistowski. Przypomina, że prestiżowy „Time” w 1938 roku, trzy lata po ogłoszeniu ustaw norymberskich, umieścił Hitlera na okładce jako człowieka roku. Wydobywa inne niewygodne prawdy. Dunkierka nie była zwycięstwem Brytyjczyków i Francuzów, ale katastrofalnym skutkiem strategicznych decyzji Hitlera, który zatrzymał swoją dywizję pancerną kilka kilometrów za wcześnie. Niemiecka napaść na Związek Sowiecki 22 czerwca 1941 roku, tajny plan Stalina inwazji na Europę, a także japoński atak na bazę USA w Pearl Harbor zostały sprowokowane przez administrację amerykańską. Najbardziej szokujący jest ostatni rozdział, w którym Pizzuti bada bombardowanie Drezna przez aliantów, wyginięcie milionów niemieckich jeńców w obozach alianckich, blisko ćwierć miliona Niemek zgwałconych przez żołnierzy Armii Czerwonej i inne zbrodnie popełnione przez wojska wyzwoleńcze przeciwko wyzwolonym cywilom. 

Oto rewolucyjna rekonstrukcja historii, która bardzo często odbiega od tego, co wszyscy, w tym autorzy tekstów naukowych, wskazują jako jedyną i prawdziwą wersję wydarzeń. Niezwykła i odważna książka, która zawiera wiele udokumentowanych wątpliwości co do prawdziwości oficjalnej historii.

Ta książka to odważna i mocna opowieść o mocarstwowych dążeniach Rosji. Autor prześwietla kilkaset lat historii, obfitujących w nieustanne zażarte wojny i podboje, dzięki którym niewielkie księstwo moskiewskie rozrosło się do imperium zajmującego znaczną część Europy i Azji. Często oddaje głos uczestnikom wydarzeń, które ukształtowały współczesnych Rosjan. Ekspansyjna polityka Rosji była widoczna gołym okiem w XX wieku, choć często realizowana przez inne kraje podczas zimnej wojny. Dziś, korzystając z potężnych rezerw energetycznych i zasobów surowców naturalnych, Rosja Putina ponownie pręży muskuły.

Douglas Boyd jest chyba jedynym brytyjskim pisarzem, który stanął twarzą w twarz z KGB podczas pobytu w więzieniu politycznym Stasi. Przez pewien czas również stykał się zawodowo z urzędnikami bloku radzieckiego, w tym z oficerami wywiadu. Dzięki temu miał okazję doświadczyć zimnej wojny po obu stronach żelaznej kurtyny.